komen en gaan

01 september 2010 door Willem Schneider

Deze laatste week van augustus was er op het nieuwe raadhuisplein een fair. Diverse mensen, bedrijven en instellingen deden daar aan mee. De bedoeling was de ondernemers uit de wijk zichzelf te laten presenteren op een kwalitatief hoog niveau. Het nieuwe plein heeft genoeg gekost en met al het stof wat dat deed opwaaien is het goed dat het ook gebruikt wordt voor een gemeenschapsdoel van kermis tot fair.

Langzaam wordt Zwij ndrecht gezelliger en dat werd beslist tijd.  De gemeenschap van Zwijndrecht groeide de laatste honderd vijftig jaar uit, na de fusie met Meerdervoort, tot een bloeiende gemeente. Veel bedrijven en bedrijfstakken droegen daar hun steentje aan bij. Net als het plein voor het gemeentehuis , wat er nog maar zo een 80 jaar ligt,  zijn er al heel wat veranderingen geweest.
Veranderingen door de groei in aantal inwoners maar ook in soort bedrijven. De zoutziederij en de glasfabricage maar ook de rijstpellerij zijn verdwenen maar een scheepswerf als Kooiman bestaat nog steeds.


Welke bedrijven en bedrijfstakken overleven is niet alleen aan de activiteit gelegen maar ook aan de directie. Een firma als Verkerk of van Leeuwen buizen, Hamerplant (nu Florensis) zijn klinkende namen die vanuit het Zwijndrechtse en Zwijndrechtenaren zijn ontstaan. En flink gegroeid zijn. Het zijn vooral bedrijven die rond 1900 zijn ontstaan en hadden een gekoppelde activiteit aan de tuinderij of het water. Na 1900 zag je bedrijven die zich wat breder oriënteerden.


Voorbeelden zijn daar genoeg van. Om bij het Raadhuisplein terug te komen is er het bedrijf Verkerk. Dat was gevestigd aan het raadhuisplein als elektrabedrijf met een heel breed scala aan producten. De winkel verkocht aan de consument radio, televisie, witgoed maar ook muziek, elpees singles. Bij het ontstaan van winkelcentrum noord verhuisden zij ook die richting op. De winkelactiviteit werd overgedaan aan de firma van Gent en er werd vooral op de installatietechniek gericht, wat van origine ook al werd gedaan, werk verricht wat het bedrijf heeft doen uitgroeien tot wat het nu is.

Op een foto van het pand aan het raadhuisplein is nog mooi te zien hoe Verkerk er op de hoek gevestigd was als modern bedrijf met neonletters op de gevel. Voor het pand staan dan nog de paard en wagens. Ook die dag zal een feestdag zijn geweest gezien het aantal mensen en koetsen. Zaterdag 28 augustus waren de koetsen vervangen door militaire voertuigen van de TRIS het museum van Ad van Wingerden. Van Wingerden is ook zo een naam al lang in Zwijndrecht voorkomt als bedrijfsnaam. Daarin komen we allerlei bedrijven tegen van Loodgieter tot aannemer.

Ad van Wingerden heeft zijn museum het TRIS ( transport in Suriname) gevestigd aan de Bruïnelaan.
Een ander museum wat ontstaan is in Zwijndrecht door een initiatief van een Zwijndrechtse ondernemer is het Marshalmuseum. Dit museum ook gekoppeld aan oorlogsvoertuigen is ontstaan uit het initiatief van Jaap de Groot. De naam de Groot constructiebedrijven was dan ook geen onbekende in Zwijndrecht en omstreken.  Dit bedrijf is in de jaren vijftig ontstaan en uitgegroeid tot een internationaal concern. Thans is het bedrijf op de dijk van Zwijndrecht terug te vinden onder de naam Heerema. De verandering van bedrijven  komt door het management en zo zie je ook bedrijven veranderen.

De rijstpellerij is daar een sprekend voorbeeld van. In 1863 ontstaan als Howard en Co om in 2001 te verdwijnen als Euryza. De aanvoer van rijst kwam via het water en de rijst werd gepeld door de molen. Veel mensen spraken dan ook over de rijstmolen omdat de grootte molenstenen de rijst ontdeed van hun harde omhulsel. Lang is de Euryza marktleider geweest in rijst maar ineens zie je dat er in het management een besluit genomen wordt en dan verdwijnt een bedrijf als marktleide maar ook uit Zwijndrecht om na 140 jaar naar Duitsland te verhuizen. Voor Zwijndrecht kwam dan de ruimte vrij om op die plek de uitbreiding te laten plaatsvinden van het project Westkeethaven.
Je ziet in de geschiedenis van Zwijndrecht dat langzaam de bedrijvigheid opschuift of verdwijnt vanwege ruimtegebrek.

De groenteveiling die begon aan de Zomerlust verhuisde naar de Bruïnelaan en zit nu in Barendrecht. Het is een mooi voorbeeld waarbij twee belangrijke activiteiten van Zwijndrecht samen kwamen. Binnenvaart en tuinderijen. De binnenvaart vormt nog steeds een belangrijke activiteit voor de Zwijndrechtenaren blijkt uit de huidige gegevens. Tuinderijen zitten er in Zwijndrecht niet meer. Florensis voortkomend uit Hamerplant zit op de grens met H I Ambacht.

Wat er nog wel is, is het schippersinternaat Julia dat sinds 1923 in Zwijndrecht is gevestigd. Ook hieraan kan je zien dat een activiteit als binnenvaart al lang een plek heeft in Zwijndrecht. Recent bleek wel dat het schippersinternaat Julia nog een bloeiend internaat is. Het zijn niet meer de nonnetjes van weleer die het werk doen. Maar van alle internaten in Nederland is Julia niet teruggelopen in aantallen kinderen die er verblijven. Na vijfentachtig jaar zijn zij van de wal naar de kade verhuisd in Westkeethaven. Een moderne vestiging waar het voor de pupillen goed verblijven is. Een groot verschil met het verleden waarin je goed kan zien dat veranderend management bij kan dragen aan een succes.

Zwijndrecht mag zijn historie en achtergronden koesteren maar zou dan binnen het management zich af en toe achter de oren krabben om te kijken of iedereen daarbij wel het zelfde plaatje hebben. Tenslotte is de vredespaal die Zwijndrecht geschonken is ook zomaar verdwenen. Soms wens je dat er gewoon ambtenaren verdwijnen  in plaats van bedrijven of objecten maar het leven in Zwijndrecht is soms wat weerbarstiger.

 

Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.