Vroeger was Zwijndrecht mooier
Zwijndrecht heeft er ooit mooier uitgezien. Nu is mooi natuurlijk het oog van de beschouwer, toch heb ik echt mooie plaatjes gezien van oud Zwijndrecht die er niet om logen. Nu kan ik die plaatjes, fraaie foto van een vervlogen tijdperk, wel plaatsen en ondertussen bedenken hoe het leven destijds geweest moet zijn. Romantische beelden uit een tijdperk van Ot en Sien zal ik maar zeggen met de ontbrekende voorzieningen die wij nu ruimschoots gewend zijn. Vooruitgang komt met een prijs.
Ik zat te kijken naar een luchtfoto van de spoorbrug en zag hoe aan beide zijden van die brug het er anders uitzag. De weeskinderendijk in Dordrecht was toen nog spoorhaven en op het terrein van de guano fabriek werd gewoond. Foto's van vorige eeuw waar zeilboten en de stoompont het beeld domineren en waar molens of hun restanten nog zichtbaar zijn.
Als we nu naar hetzelfde gebied kijken dan is er wel een overeenkomst. We noemen het de spoorzone. Het spoor is gebleven en vele malen drukker geworden. De spoorhaven is een zone geworden waar nu nog gratis geparkeerd kan worden maar waar de nieuwe plannen aan beide zijden van de rivier ingepland staan voor woningbouw. Aan beide zijden van de oever is er eerder al woningbouw verdwenen maar ondertussen is de stad en het dorp gegroeid en wonen er vele malen meer mensen.
Na de komst van de A16 en de stadsbrug, een kunstwerk van Rijkswaterstaat, hadden er al ingrepen plaatsgevonden, de eerder beschreven huizen waren gesloopt. De brug met de nieuwe rijksweg slingerde zich door het landschap en verbond op die manier Europa.
Zwijndrecht had zijn eigen op en afrit en rondom de brug omzoomd met groen en water die aansloot op de woonwijk kort ambacht en de dichtersbuurt waar de da Costastraat wel één van de bekendste is Onder de brug door kwam je middels de verbindingsweg van de ene kant naar de ander. De spoorzone was een bedrijvig gebied waar menig mens tankte of boodschappen deed. De brug was een echte verbindingsweg van en naar Dordrecht maar zoals geschreven een echt knooppunt in Europa.
Met het drukker worden van het verkeer stond men regelmatig vast in de file en perste men vierbaans sterk zich over de brug heen. Files ontstonden er niet alleen door ongelukken maar ook als de brug open ging om de schepen op dit drukst bevaren stuk rivier te laten passeren . Op de foto met alleen de spoorbrug is nog te zien hoe alleen een draaibrug ruimte maakte om schepen te laten passeren waar ondertussen tal van hefbruggen plaats hebben gemaakt voor de huidige hef.
Zwijndrecht was mooier, wat natuurlijk altijd een subjectief gevoel is maar, het was nog niet zo bebouwd als nu. Foto’s van de jaren zeventig laten de ruimte nog zien maar ook de minder drukke A16. Op de foto uit de jaren zeventig is goed te zien hoe Zwijndrecht vorm had gekregen met het spoor en de rijksweg. Een zelfde foto nu laat een toch drukker en meer bebouwd gebied zien. De rijksweg die zich als achtbaan over Zwijndrecht torst en de vierbaans spoorweg die zijn tol eist op de veiligheid geven naast de nieuwe bebouwing de groei van Zwijndrecht weer.
Het viaduct , de burgemeester Doumaweg, hoeft niet meer getrotseerd worden als fietser. Daar is nu veel ruimte gekomen om rustig door te fietsen op een vrijliggend fietspad of door de Borneostraat richting Javalaan.
De straat is nu voor autoverkeer afgesloten nadat er een enorm sinkhole bij de Dr Boutensstraat ontstond ( wat een pech auto weg) op de plek waar een well zit op de plek waar vroeger ook een vijver lag.
Wat mooi is om te zien dat er nog genoeg constanten zitten zoals, wat men noemt, de van Leeuwenflat waar recent de neonreclame werd aangepast naar tijd. Maar ook de pieter Zeemanstraat en een stuk da costastraat waar de fontein de verbindende schakel vormt en er ligt als een web waarin moeder tijd haar draden weeft.
Dit kunstwerk van wat symbool staat voor de groei van Zwijndrecht, zoals oud burgemeester Slobbe dat graag zag, is gemaakt door Pieter d'hont. Het symboliseert het leven met op de hoeken geloof, kunsten, wetenschappen en arbeid met het leven in het midden.
Als je de foto ziet, de fontein is van negentien zevenenzestig, dan herken je nog steeds Zwijndrecht in hoofdlijn. Waar huizen gesloopt zijn, zijn kantoren en huizen bijgekomen of ligt er nog steeds een open vlakte waar gebouwd gaat worden.
De spoorzone van de jaren zeventig laat Zwijndrecht in een ander perspectief zien dan nu voorgesteld wordt. De brug is opnieuw een discussie, althans Rijkswaterstaat is de verbindende schakel tussen de gemeenten, die allebei druk doende zijn met een visie op het gebruik er van.
Voordat de brug er was passeerden de mens en hun voertuigen over het water zoals de foto met alleen de spoorbrug wel liet zien. Daarna werd het alleen maar drukker en was de brug , de A16, de uitkomst voor de doorstroming met tegenwoordig ruim honderdvijfenveertig voertuigen per week die ons passeren. De gedachte alleen dat dit door Zwijndrecht zou moeten kan je je niet voorstellen. De dagelijkse files zijn al voldoende en hoeven niet weer die historische opstoppingen te worden zoals we die kenden.
We zijn met meer mensen en nog meer auto’s en eindeloze file als we de brug open laten staan en de A 16 vastloopt. Als we dan allemaal moeten gaan lopen en over moeten varen met de waterbus dan wordt het meer kilometers maken dan een avondvierdaagse.
Toch herinner ik mij wel de buurvrouwen die wandelend de brug overliepen naar het werk of met de kinderwagen op pad gingen om in Dordt te winkelen. Zelf doe ik dat ook nog wel eens en zie ook regelmatig mensen op een gezonde manier die kilometers maken. Dat ik niet verwacht dat mensen dat zullen doen van en naar werk zoals buurvrouwen dat destijds deden lijkt mij logisch.
Zwijndrecht was vroeger mooier is deels waar maar de drukte heeft binnen de provincie wel een grote vlucht genomen. De thema’s van Pieter d’hont blijven actueel waarin het leven, moeder met kind meer gekoesterd mag worden. Met alles wat ik in dit leven heb meegemaakt in Zwijndrecht koester ik de plek waar mijn wiegje heeft gestaan en kijk vanuit de romantiek naar het nu en de toekomst.
Ik hou van het leven en kijk dan iedere keer naar de fontein met weemoed en het bewustzijn dat alle groei veel moois meebrengt. De kar die ratelt op de keien en het Ot en Sien gevoel zijn mooi om te ervaren. Zo wandel ik met een warm gevoel over en door de straten van Zwijndrecht waar ik de geschiedenis hoor, voel of proef. Ik groet de mensen en zwaai als ze passeren.