Het Zwanenmeer
Terwijl de kerst zijn aanvang aan het nemen is, neem ik even de tijd om rustig aan mijn column te werken. Tal van onderwerpen komen zo jaarlijks voorbij en sommigen springen meer in het oog dan andere. Deze week kwam het thema zwanenmeer voorbij waarbij ik moest denken aan de eendenvijver aan de Willem van Oranjelaan.
Nu zal je misschien denken zwaan en een eendenvijver nou ja. In mijn jeugd zag ik de zwanen meer op andere plekken dan in die vijver. De eendenvijver met het bekende bruggetje duikt op in veel liefdesverhalen. Een van de liefdesverhalen is feitelijk het zwanenmeer. In een oud Russisch sprookje spreekt men over de witte eend die in de latere bewerking van het bekende muziekstuk als zwaan wordt opgevoerd.
De eendenvijver en zijn bruggetje zijn op heel veel foto s terug te vinden vooral trouwfoto s. Waarbij de bruid in het wit mij vaak genoeg aan een mooie zwaan doet denken het verhaal van het zwanenmeer gaat ook over de prins en zijn bruid. Nu loopt dat liefdesverhaal in verschillende vertellingen droevig af maar daar wil ik het niet over hebben.
De eendenvijver zoals die door heel veel Zwijndrechters benoemd wordt kent ook zo zijn verschillende vertellingen. En analoog naar de verhalen van het zwanenmeer ,dat vooral bekend is door de mooie muziek de componist Tsaikovski, kan je die klasseren. De verliefde stellen die elkaar vonden maar niet mochten trouwen omdat ze bijvoorbeeld van een ander geloof of ongelovig waren.
Drama s uiteraard die je weinig meer tegenkomt. Want hoe lang is het geleden dat jongens en meisjes over de Bruïnelaan paradeerden ieder aan een kant om elkaar te zien als mogelijke huwelijkskandidaat. Dan was er nog de ingewikkelde wijze van in contact komen met elkaar en de toestemming van ouders die misschien wel iets anders op het oog hadden.
Bij prins Siegfried in het verhaal gaat het eigenlijk ook zo. Hij ziet Odette en wordt verliefd op haar die later betoverd wordt in een witte zwaan. Prins Siegfried wordt voorgesteld op het bal aan Odile . De vader van Odile heeft haar zoveel mogelijk de gelijkenis gegeven van Odette. Deze schoonvader wordt veelal opgevoerd als een tovenaar. Een kwaadaardig mens die wil dat zijn dochter trouwt met de prins.
Plaats ik dat dan op Zwijndrechtse huwelijken die ik ken dan zie ik overeenkomsten met dit verhaal. In het klassieke balletverhaal zie je dan ook de witte en zwarte zwaan opgevoerd worden. Het is dus een strijd tussen goed en kwaad die zo neergezet wordt. In de verhaallijn van het zwanenmeer komt vaak nog de strijd voort tussen Prins Siegfreid en de aanstaande schoonvader Rothbart die in verschillende scenario’s eindigt. Ook het uiteindelijk van elkaar vinden van Odette en Siegfried wordt symbolisch vorm gegeven. Samen stervend of ten hemel schrijdend.
Van dat laatste ken ik de voorbeelden niet maar wel iets vergelijkbaars waar na een lang huwelijk er een leven lang een Odette voor tweespalt zorgt in een huwelijk zoals tussen Siegfried en Odille. Uiteindelijk vindt er berusting plaats voordat men gaat hemelen. Maar zoals het drama zoals het zwanenmeer eindigt zo zou het niet moeten zijn.
Nee, de plaatsjes van bruiden en bruidegoms die ik heb gezien kenmerken zich tot andere verhalen dan deze klassieker. Ze gaan meestal voort in de gelukkige omstandigheid van het huwelijk waaruit kinderen voortkwamen. Waar de kinderen met vader en moeder eendjes gingen voeren bij de eendjesvijver aan de Willem van oranjelaan. Om later ook heel blij opnieuw te doen als opa en of oma met de kleinkinderen . De eendjesvijver en het bruggetje kent zo zijn verhalen. Zoals het verhaal van het zwanenmeer dat ook kent. Veel invalshoeken en veranderingen in verschillende uitvoeringen.
Voor mij is het symbolisch in dit verhaal dat dit de laatste column is van dit jaar en dat het eindigen van een jaar ook vaak wordt uitgedrukt als een strijd tussen oud en nieuw. Maar ook een ter hemel opstijging zoals dat in de ballet uitvoering van Sadler's Wells Ballet uit 1943. Soms wordt ook gekozen voor een duidelijk positief einde. Daarin volstaat een (nieuwe) liefdesverklaring van de prins of verslaat Siegfried de tovenaar in een gevecht.
Ik kies ook voor een positief einde door jullie allen te bedanken voor het lezen van deze column en bijzondere fijne feestdagen toe te wensen en vrede voor de rest van het leven.
En wilt u mij op het bekende bruggetje zien dan ben ik op de gemeentepagina daar met een foto op terug te vinden. Veel geluk en wijsheid (en voorzichtig met vuurwerk) op naar een mooi 2017.
