ich bin ein Zwijndrechtenaar
Soms heb je van die momenten in het jaar dat je je afvraagt in welk seizoen zit ik nu. De herfst begint nu maar ik dacht ik hem dit jaar al een paar keer meegemaakt te hebben. Het is dan wel geen deja vu gevoel maar gewoon dat vreemde weer dit jaar.
Niet alleen weer kan vreemd zijn maar ook taalgebruik. Op dat taalgebruik wordt nog wel eens commentaar geleverd als ik dat in mijn column gebruik. Nu kan ik wel Zwijndrechts dialect inbrengen maar daar ben ik zelf niet goed in. Weliswaar heb ik daar recent weer veel van voorbij zien komen en dan denk ik ja dat ken ik van de Zwijndrechters en de lagere school.
Nu gebruik ik de term Zwijndrechter ook naar aanleiding van opmerkingen over taalgebruik. Ik ben wel van de taal maar het gebeurt gewoon dat je dingen overneemt uit bestaande communicatie stromen. Dat is ook zo met het taal gebruik als je het hebt over Zwijndrecht stad.
De gemeente Zwijndrecht is ooit de term stad gaan gebruiken. Dat was in een periode van redelijk recente datum. Zwijndrecht ontwikkelde zich steeds verder en de projecten die bedacht werden op stedenbouwkundig gebied deed het college van B & W denken dat wij stad werden, de term megalomaan wordt daar nog steeds aan gekoppeld.
Nu is er van al die plannen niet zo heel veel terecht gekomen anders dan een groot financieel verlies maar de term stad is de gemeente Zwijndrecht blijven gebruiken in de communicatie naar de burgers. De term stadsnieuws klopt dus feitelijk niet want Zwijndrecht heeft geen stadsrechten en is van origine gewoon het dorp aan de rivier dat steeds groter werd door samenvoegingen met andere rivierdorpen.
De laatste samenvoeging is die met Heerjansdam geweest en daar voelt men zich nog steeds dorpeling en heeft de dorpsraad ook haar eigen nieuwsblad naar de burger onder de naam dorpsnieuws. In de Zwijndrechtse wijken heet dat wijknieuws. De term stad kan je ook koppelen aan de samenwerking in de Drechtsteden waar zes gemeenten samen stad aan het water vormen. Althans zo wordt het als boodschap uitgedragen. Het is een stad met vijf dorpen die samenwerken.
De culturele identiteit van een gebied is een belangrijk gegeven want je bent daar wie je bent maar duidelijker nog de inwoner van de straat, de buurt, de wijk of welke vorm van gemeenschap dan ook. De naam dorp of stad is echter wel verbonden aan de rechten die het ooit heeft gekregen. Zwijndrecht is daarmee een dorp en binnen de gemeente hebben we tal van dorpen waar eigenlijk iedereen trots op mag zijn.
De term wijknieuws zou daarin dus omgedoopt moeten worden tot dorpsnieuws. Dat laatste is wat lastig gezien de wijkindeling maar er zou wel kunnen staan wijknieuws uit de dorpen Meerdervoort, Groote lindt, Heer Oudelands ambacht en benoem ze maar verder. Dat zou meer recht doen aan de geschiedenis en culturele identiteit.
Zwijndrecht gebruikte vroeger ook wel een andere kop boven de gemeentelijke communicatie. Van Raadhuis tot burgerij of Heugels. Dat klinkt dan ook logischer dan stadsnieuws. Nu gebruiken we de term raadhuis vooral om het gerestaureerde deel van het gemeentehuis, ontworpen door Piet Verhage, aan te merken en niet de plek waar je voor de diensten komt. Dat is het gemeentehuis zoals dat op de zijkant van de gevel staat. Gemeentenieuws zou dus ook een benaming kunnen zijn in de kop boven de gemeentelijke boodschappen.
De vlag van de gemeente Zwijndrecht is op zich ook niet zoheel oud maar die verdween ook verder uit het straatbeeld tot recent een simpele actie van een burger en raadslid deze weer terugbrachten aan de vlaggenmast bij het gemeentehuis. Daar hangt nu nog redelijk dominant de vlag met de huisstijl kleuren van de gemeente Zwijndrecht. De groene en blauwe bollen of ballen wat U er in herkent.
De keuzes die gemaakt worden vallen buiten de beslissing van burgers en dat is wel eens jammer maar de uitdrukking uit het verleden dekt de lading in communicatie beter; van raadhuis Tot burgerij. Nu is het woord tot natuurlijk overdrachtelijk en stelt niet direct een soort grens weer die wel zo gevoelt werd. Steeds meer wil de gemeente de burger betrekken en is dat ook landelijk meer een punt.
De gemeentelijkje communicatie verloopt al jaren via de huis aan huisbladen ook wel lokaal suffertje genoemd. Door de jaren heen was er de concurrentie tussen die bladen die zonder het gemeentelijk nieuws vaak veel kritischer waren op de gemeente en veelal een lippendienst bewezen aan de lokale politiek want ook die willen zich profileren. De Kombinatie en Hier Zwijndrecht probeerden de gemeente als klant te krijgen en dat lukte zo wisselend. Nu staat het onder de kop Stadsnieuws in de Brug een nieuw lokaal blad met de origine in H. I. Ambacht .
Als ik dat dan meldt aan die of gene dat daar het nieuws in stond dan krijg ik diverse opmerkingen naar mijn hoofd geslingerd. Een daarvan is ; die gooi ik direct bij de oude kranten. Tja denk ik dan hoe komt dat. Het antwoord krijg ik al snel, ik lees alleen Zwijndrechtse krantjes. En dan valt de brug of de stem van Dordt al snel af. De kombinatie is de enige overgebleven lokaal ontstane krant. Wie de aanbesteding wint krijgt het nieuws blijft het credo.
Ik heb wel eens uitgesproken tijdens een algemene beschouwing dat ik weer trots op de gemeente Zwijndrecht wil worden om dan ooit eens te kunnen zeggen; ich bin ein Zwijndrechtenaar. Maar dat is dan geen correct taalgebruik. Gelukkig is het vrij naar een uitdrukking maar het had daar toen dus Zwijndrechter moeten zijn. Nog steeds hoop ik naar de toekomst toe ooit te kunnen zeggen, ik ben een Zwijndrechter en met dezelfde intentie zoals ik hem destijds bedoelde, trots op waar ik woon, werk en leef.
Het geldt daarmee ook voor de wijken, want de Heerjansdammer benoemt zich Heerjansdammer ook al is hij zij er niet geboren zoals de Dubbeldammer dat in Dordt ook doet. Wees trots op waar je woont en vorm samen met je omgeving weer die identiteit, ook al zijn we wereldburger of stedeling in de Drechtsteden, Zwijndrecht is een dorp aan de rivier, daar waar ik geboren ben
