Van Leihuis tot Jupiterstraat waar we herdenken, gedenken, de geschiedenis verteld het verhaal
Ik zit wel vaker te schrijven artikelen, blogs, columns, waarbij je dan weleens op een reactie zit te wachten. Nu is dat een soort wensgedachte en feitelijk praat de computer niet terug maar soms komt er dan ineens een reactie binnen.
Het gebeurde mij recent ook weer. Nu is het deze maand een echte herdenking maand geweest met lintjesregen, koningsdag ( hoe vaak zeg je nog koninginnedag) de dodenherdenking met daaropvolgend bevrijdingsdag genoeg om over te schrijven. Het mooie was dat de reactie precies aansloot op al deze dagen.
De reactie leidde mij naar de sterrenbuurt zoals dat vroeger werd genoemd, tegenwoordig de planetenbuurt, naar de Jupiterstraat. Een straat waaraan mijn lagere school lag maar waar ik ook wel de wielerronde van Zwijndrecht voorbij zag komen, via Melkwegsingel, Laurensvliet, Jeroen Boschlaan.
Ik had een afspraak gemaakt naar aanleiding van de reactie waardoor veel herinneringen naar boven kwamen, zeker tijdens de wandeling erheen. Het was ook het adres wat ik herkende wat alles voor mij passend maakte bij de herdenking. Voor de zekerheid had ik nog even het adres gecheckt en dat klopte. Het was het woonhuis van de familie van Pel. Voor deze familie had ik in mijn periode van opbouwwerk het een en ander gedaan. Na het overlijden van dhr. van Pel ( ik stond het moment van zijn begrafenis bij een beroepscommissie zijn zaak te verdedigen) kwam ik nog wel vaker bij zijn vrouw Hetty. Het was haar verhaal vanuit het verzet dat mij boeide naast de hulp die ik haar bleef bieden in de beroepszaak. Hetty had het verzetskruis gekregen voor haar werk in het verzet. Trots hing er in haar woning een foto terwijl de onderscheiding werd opgespeld door toenmalig prins Bernhard. Zij wilde er nooit veel over vertellen behalve dat zij uit eigen overweging maar naar de herdenking in Dordrecht ging in plaats van naar Zwijndrecht.
In gedachten liep ik door de Grote Beerstraat en keek naar de veranderingen die ik allemaal had meegekregen. Oude en nieuwe geschiedenis kon ik plaatsen en hield mijn wandeling levendig zonder te weten wat mij te wachten stond.
Hoe mooi was het om weer eens dat huisje binnen te stappen en een nieuw hoofdstuk in de Jupiterstraat mee te maken.
De reden van de afspraak was de geschiedenis van de wijk van Sterrenbuurt naar Planetenbuurt zeg maar. Het was wel een bijzonder weerzien: de entree, de gang, de woonkamer. Eigenlijk was er niets veranderd. Het huis was leeg maar alles was feitelijk origineel, voordeur, binnendeuren, kozijnen, het uitzicht alleen Hetty ontbrak. Voor mijn gevoel zag ik haar zo weer zitten met de foto van de uitreiking van het verzetskruis achter haar. Ik moest wel een beetje lachen want automatisch keek ik naar al die dingen die haar zo bezig had gehouden rondom haar uitzicht. Het was niet alleen de wandeling die herinneringen boven bracht, maar ook het zijn in het huisje, alles met een positief gevoel. De familie van Pel en hun dochter, allen overleden maar niet vergeten.
Het gesprek over de buurt , het ontstaan en stedenbouw leidde ook verder wel tot mooie gesprekken. Alsof de geschiedenis van Zwijndrecht weer tot leven kwam. Het was vooral het zakelijke deel waar het gesprek zich in ontplooide, waarbij ik later onthulde wie en hoe ik dit specifieke huis had meegemaakt. Nu weer leidde die opmerking tot prachtige onthullingen.
Mijn gesprekspartners hadden ook met Zwijndrecht een connectie. De kapiteinflats bleek een familie connectie te hebben. Over één van de kapiteins wordt er een boek geschreven door een familielid terwijl de ander een connectie had met de ontwerper van het container theater wat op het Euryza terrein heeft gestaan. De plek waar Achnaton van Philip Glass werd opgevoerd met de Dordtse dom op de achtergrond.
Het gesprek kwam door de Dordtse dom al gauw op Pieter Verhagen die de stedenbouwkundige uitleg tekeningen en het raadhuis van Zwijndrecht maakte. Ik beloofde mijn gesprekspartners een wandeling en rondleiding op een later moment.
Want ook door de gesprekken over de stedenbouw kwam ik met de herdenking in gedachten op het Stationsplein uit. Nee, niet het huidige Stationsplein maar het eerste onder aan de dijk bij de spoorbrug waar in eerste instantie de dodenherdenking werd gehouden.
Ook die plek is veranderd, net als heel de ringdijk, waarbij het Leihuis als prachtig element is verdwenen. Het Leihuus, zoals het heette, is afgebroken en elders opnieuw opgebouwd. Wat gebleven is, is het kenmerkende driehoekige plantsoen met een aantal oude huizen aan de Bruïnelaan en onderdijkserijweg. Tijdens het gesprek in het huis van de familie van Pel vertelde ik vanaf mijn geboorte, wij konden vanuit ons huis Rotterdam zien liggen, tot en met de huidige plannen die er nu zitten aan te komen.
Over de wielerronde heb ik het niet meer gehad maar bedacht ik mij later zijn ook nog zoveel leuke dingen terug te halen. Veel zal er door lezers nog wel te vertellen zijn over de wijk waarin naar de oorlog de wederopbouw van Nederland en de ontwikkeling van Zwijndrecht mede vorm werd gegeven. wat blijft komt nooit terug maar wat verdwenen is mag gekoesterd worden in herinneringen met een positieve waarde.
Wie Zwijndrecht intypt op een zoekmachine komt Zwijndrecht in België en Nederland tegen. Een verwarring waardoor ooit de jumelage tot stand is gekomen blijft tot op de dag van vandaag optreden. Zwijndrecht-Zwijndrecht als wielerronde kwam daaruit voort. Ook in België Zwijndrecht verandert er veel en is de wielerronde verdwenen door de vooruitgang en gaat die gemeente op in een grotere gemeente door herindeling.
Tot op de dag van vandaag zijn er mensen die naar Zwijndrecht komen en door hun routeplanner naar België worden gestuurd. Zwijndrecht wordt aan beide zijden van de grens gekoesterd en dat is mooi om mee te maken.
Een geschiedenis die bijdraagt aan de identiteit van een gebied is iets moois en de verhalen over dat gebied blijven vertellen en behouden is een belangrijk gegeven.
Ik loop door de planetenbuurt en herinner me mooie mensen en hun verhalen en zie ze als sterren schitteren in het heelal. De Jupiterstraat is voor deze buurt wat de Bruïnelaan is voor het centrum. Een straat waar veel gebeurt en gebeurd is. Beiden hebben hun eigen tijdlijn maar kennen in hun geschiedenis toch ook wel ministerieel bezoek. Minister Cals kwam de naar hem genoemde school openen terwijl het raadhuis onlangs nog minister Mark Harbers op bezoek had bij de inhuldiging van de nieuwe burgemeester.
Zwijndrecht is een bijzondere gemeente met verbindingen over de hele wereld door de tijd heen. Euryza, Unimills, en de vele andere bedrijven die de naam van Zwijndrecht over de gehele wereld verspreiden maar ook al die individuen die Zwijndrecht in hun hart sloten en dat nog steeds doen. Als je op de dijk boven de tunnel van de rijksweg staat te kijken dan zie je rijen van auto's aan je voorbij trekken en kijk je daar dan rond dan zie je geschiedenis van een gebied waar we van paard en wagen naar hogesnelheidstrein zijn gevorderd. Waar herberg Stenen kamer een overstappunt was op een veerpont die nu vervangen is door een achtbaans autoweg. De geschiedenis in beeld ligt vast maar de mens vertelt het verhaal beeldend vanuit eigen perspectief. Ik loop terug vanuit de Jupiterstraat en kijk nogmaals rond door de straten met de vele verhalen die nog verteld kunnen worden. Herdenken, gedenken of herinneren alles met liefde in het hart.
