Fred Loos (ABZ) kijkt met “gemengde gevoelens” terug op raadsperiode
Fred Loos is het gezicht van Algemeen Belang Zwijndrecht (ABZ), de grootste fractie in de gemeenteraad. Hij heeft daarom als fractievoorzitter voor en na de verkiezingen een belangrijke rol in de raad. Reden voor Zwijndrecht.net om met hem een interview te houden. Een gesprek met een gedreven en zakelijke politicus, die soms een uitgesproken mening heeft. Met hem spreken we over onderwerpen als het armoedebeleid, raadsprogramma, het gebrek aan communicatie, de samenwerking met Hendrik-Ido-Ambacht én de Wet van Loos.
Raadsprogramma
Loos kreeg rond 2000 belangstelling voor de politiek. Hij werd geïnspireerd door Pim Fortuyn, die een andere politiek voorstond. Plaatselijk was hij betrokken bij het opzetten van een afdeling van de Lijst Pim Fortuyn (LPF). Door de moord op Fortuyn verdween het LPF-gevoel en koos hij samen met de andere twee LPF-raadsleden om ABZ op te starten. “Ik ben nog steeds in de politiek, omdat ik meen dat het nog steeds anders kan. Dat doen we in Zwijndrecht. We werken hier namelijk met een raadsprogramma, waardoor we geen partijen aan de voorkant uitsluiten.” Hij is een fel tegenstander van een coalitieprogramma, dat steunt op een meerderheid van de raad, want “een minderheid kan daardoor de meerderheid, vanuit de achterkamertjes, haar wil opleggen.”
“Ik vind het heel vreemd dat in de landelijke politiek acht personen voor 17 miljoen mensen bepalen wat goed is. Ook is vreemd dat, als een coalitie 76 zetels in de Tweede Kamer heeft, de leden van de coalitiepartijen verplicht zijn zich achter dit programma te scharen. We weten dan als buitenstaanders ook niet wat er is gebeurd tijdens die onderhandelingen. Dat geldt helaas ook bij coalitieakkoorden in gemeenteraden.”
Openbaarheid
Volgens de ABZ’er is het onderhandelingsproces in Zwijndrecht anders. “Er vinden de onderhandelingen in de openbaarheid plaats. Iedereen kan dan volgen wat de partij waaraan je je stem hebt gegeven, doet met jouw stem. We stellen in Zwijndrecht met elkaar een programma op, waar elk goed punt van elke partij met elkaar wordt besproken. Die openbaarheid is belangrijk, omdat de inwoners die speciaal op partij X hebben gestemd, zien dat deze partij tijdens deze onderhandelingen er ook voor gevochten heeft. De openbaarheid laat ook zien, dat wat de partijen tijdens de onderhandelingen weggeven. Dat onderscheidt ons van buurgemeenten.” Volgens Loos geeft zo’n proces ook duidelijkheid: “Als wij als grootste partij ergens tegen zijn in ons verkiezingsprogramma, dan zijn we ook tegen als het in het raadsprogramma komt.”
Coalitieakkoord: achterkamertjespolitiek
Hij onderstreept nogmaals dat hij geen voorstander is van coalitieakkoorden. Hij noemt buurgemeente Hendrika-Ido-Ambacht als voorbeeld. “Daar laat men zien hoe het niet moet. Het nadeel van een coalitieprogramma is dat je als minderheid je wil op kan leggen aan een meerderheid, denk dan aan de zondagsrust. Dat regel je in de achterkamertjes, daar regel je – ik kan goed met Gemeente Belangen samenwerken - dat een binnenbad niet open mag op zondag.” En met enige stemverheffing: “Ik zou daar als lokale partij nooit aan meewerken. Nooit! Als je zo graag wil mee doen aan een coalitie, omdat je er jaren buiten staat, dan geef je idealen op. Daar ben ik niet van. Maar zo wordt dat wel geregeld. Ik weet zeker dat in de Ambachtse raad geen meerderheid voor de zondagsrust is en er geen meerderheid is voor het sluiten van het zwembad op zondag. Door zo’n coalitieakkoord valt deze meerderheid weg. Dat krijg je met dit soort gekonkel!”
En verwijzend naar een grote verkiezingsposter van de SGP-ChristenUnie met slogan “Geen fusie met Zwijndrecht, want we houden van Ambacht” zegt Fred Loos: “Zo’n fusie wordt alleen tegengehouden, omdat deze coalitie en vooral de leiders van deze fractie dan niet meer in de meerderheid zijn en hun programma dan niet kunnen uitvoeren.”
Parkeren vrachtwagens
Loos vindt dat het Ambachtse bestuur ook voor de Ambachtse vrachtwagenchauffeurs moet zorgen. “Het kan niet zo zijn dat deze chauffeurs door dit bestuur naar Zwijndrecht worden gestuurd om een parkeervergunning in Zwijndrecht, omdat deze parkeervoorzieningen niet in het coalitieakkoord zijn geregeld.” Resoluut: “Dan zeg ik nee, sorry. Ambacht is mooie bedrijfsterreinen aan het bouwen, zorg dat daar ook een parkeerterrein komt.”
Terugblik: “gemengde gevoelens”
Positieve punten
Loos kijkt “met gemengde gevoelens” terug naar de bijna afgelopen raadsperiode. “Natuurlijk, we hebben dingen goed gedaan: we zijn bezig met het Veerplein, er komen nieuwe woningen, kijk naar Walburg, dat ziet er weer keurig netjes uit. Voor ABZ is belangrijk dat de lobby voor het ondergronds gaan van de A16 en van het goederenspoor door wethouder Huizinga op de agenda is geplaatst. Hij is gestart met de renovatie van wijken. Het is ook goed dat er starterswoningen komen en de zelfbewoningsplicht voor de nieuwbouw is ingevoerd. Samen met de PvdA hebben we geknokt voor de opening van de gymzaal in Heer Oudelands Ambacht.”
Aandachtspunt: miscommunicatie
1. Burgers
Maar hij constateert ook een aandachtspunt. “Vanuit de gemeente is op het gebied van communicatie met de bewoners ingeboet. In de eerste plaats, omdat de wethouder Verkeer en Vervoer nog al wat reuring heeft veroorzaakt, die voor ons negatief is.” Loos zegt dat op verschillende momenten de communicatie misging. “Denk aan de woningen aan het Maasterras, aan wat er gebeurd is bij de Watertoren en bij de klankbordgroep bij het Veerplein. Het kan toch niet zo zijn dat de wethouder naar een klankbordgroep toegaat en daar zegt: door een motie van ZPP word ik naar jullie gestuurd, maar ik weet niet wat ik bij jullie moet doen. Dat is ongehoord! Vervolgens komt de waterbus daar nog een keer overheen. Dit was de druppel, die de emmer deed overlopen.” Loos meent dat Zwijndrecht in de toekomst wethouders nodig hebben, die “alert zijn door de raad direct te melden dat er (boven)regionaal besluiten worden genomen als die niet goed zijn voor Zwijndrecht.” Daarom diende ABZ, samen met de VVD en ZPP, onlangs een motie van afkeuring in, die inmiddels ingetrokken is. “Met deze motie hebben we in elk geval openlijk een politiek signaal afgegeven,” aldus Loos.
2. College-raad
Daarnaast zag hij tussen gemeenteraad en college een miscommunicatie bij de behandeling van raadstukken. “De raad werd niet of onvoldoende aan de voorkant betrokken. Wij kregen veelal de raadstukken al uitgewerkt bij de politieke vergaderingen. Daarmee controleert de raad alleen en stelt hij geen kaders.” Loos vindt dat, mede door corona, de kaderstellende rol van de raad minder goed werkte dan de vorige raadsperioden. Het gevolg was, aldus Loos, dat er veel debat was over de collegestukken. “Deze stukken werden daarom soms teruggestuurd om bijgesteld te worden. Dat geldt voor het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan (GVVP), dat geldt voor het afvalbeleid. Ja, dat geeft wel debat, maar ik ben van het soort ‘kom eerst de kaders ophalen, dan heb je minder debat.’” ABZ heeft bijvoorbeeld tegen het GVVP gestemd, omdat het GVVP uit een aantal losse (deel)plannen bestond, waartussen de samenhang ontbrak. “Bijvoorbeeld de samenhang tussen bouwen en verkeersbewegingen, er was geen aandacht voor het vrachtverkeer door Zwijndrecht, er werd te veel gestuurd op het autoluw/autovrij maken van de gemeente. Misschien later, maar op dit moment is dat niet van deze tijd,” meent de ABZ’er.
3. Oorzaken
Naast corona heeft volgens Loos het teveel ontbreken van de kaderstellende rol te maken met de komst van een nieuwe bestuurlijke driehoek: een nieuwe burgemeester, een nieuwe griffier en nieuwe gemeentesecretaris. “Zij hebben niet eerder met dit model gewerkt.” En voor de toekomst trekt hij ook een les, want “we moeten eens goed kijken als een wethouder van buiten de raad komt, deze weet hoe de bestuurlijke cultuur in Zwijndrecht is, hoe de raad werkt en of deze persoon snel in staat is om zich aan te passen.”
Armoedebestrijding
De bestrijding van de (energie-)armoede vindt de ABZ’er heel belangrijk. Fred Loos ziet een duidelijk verband tussen armoede en kindermishandeling, werkeloosheid en schulden. “Voor mij is het armoedebeleid al een succes als één persoon schuldenvrij is. We proberen er samen met partners (scholen, huisartsen, thuiszorg en anderen) er zo snel mogelijk bij te zijn, zodat mensen zich niet verder in de schulden werken. We hebben een Deltaplan Armoede vastgesteld om de armoede tegen te gaan.” Hij wijst verder op de plannen van Zwijndrechtse ondernemers om via Baanbrekend minstens honderd mensen uit deze doelgroep aan werk te helpen.
Energie-armoede
Als het gaat om bestrijding van energie-armoede wijst Loos er op dat woningbouwcorporaties de afgelopen jaren zo’n 1700 woningen beter heeft geïsoleerd voor de doelgroep, waarin deze armoede voorkomt. Volgens de ABZ’er gaan de huren na deze isolatie niet fors omhoog. Door de afschaffing van de verhuurdersheffing hebben de woningbouwcorporaties nu eigen middelen om het isoleren, verduurzamen te betalen.
“Als gaat om geld, zijn we afhankelijk wat de BV Nederland gaat doen. Een hogere gasprijs zorgt voor een extra inkomsten tussen 2 en 7 miljard, dat geld hoort bij de mensen, punt uit! Rutte heeft gezegd dat zijn kabinet met een plan komt voor met name de lagere en de middeninkomens. Dat is prima! En hij heeft beloofd dat het geen maanden, maar weken duurt. Daar in Den Haag komt het geld binnen, daar komt te veel geld binnen. Voor elke verhoogde cent van de benzineprijs gaat 70% naar de overheid. Op deze verhoging heeft de BV niet gerekend. Daarom ben ik voorstander om de accijnzen boven de twee euro af te toppen.”
Wet van Loos
In het ABZ-verkiezingsprogramma wordt gesproken over term ‘de Wet van Loos.’ Fred geeft een toelichting op zijn wet: “Ik schrijf bij de begrotingen op wat het resultaat is voor de komende vier jaar. Daar ben ik al heel lang mee begonnen en doe ik nog steeds. De uitkomst was steeds dat we aanvankelijk veel negatiever denken dan wat uiteindelijk echt wordt gerealiseerd. Daarom kunnen we nu zo realistisch mogelijk begroten. Het tweede deel van deze wet is dat de gemeente veel minder plannen kan realiseren dan ze heeft voorzien. Dan hou je geld over. Dus begroten we slechts een deel van de bedachte investeringen.”
Betere informatievoorziening
In de toekomst wil Loos het vertrouwen tussen de overheid en de kiezers verbeteren. Hij ziet een grote kloof en wil door twee “items” deze kloof verkleinen.
1. Fixi
In de eerste plaats wil hij dat Fixi, het meldsysteem van de gemeente, verbetert. Zo moet de melder een terugkoppeling krijgen. “Het lijkt er op dat de gemeente de melding zo snel mogelijk afgehandeld wil hebben, terwijl dat niet is gebeurd, maar doorgegeven is aan een volgende die de melding moet afhandelen. Ik wil dat aan de inwoner wordt teruggekoppeld wanneer de melding wordt opgelost. Hierbij wordt de melder onderdeel van deze terugkoppeling. Waarom niet aan de melder vragen of hij wil vertellen of bijvoorbeeld Stedin geweest is en de lantarenpaal weer brandt.”
2. Gesprek ‘losgaande’ inwoners
In de tweede plaats wil Loos in gesprek gaan met teleurgestelde, boze of geïrriteerde inwoners. “Als je als gemeente een plan op de gemeentelijke website of sociale media plaatst, dan gaan veel inwoners helemaal los. Dat zag je bij het afvalbeleid. Daar schrik ik van, zou je je kinderen laten lezen wat je hier als ouder opgeschreven hebt? Ik wil proberen daarom met deze mensen in gesprek te komen. Ze kunnen wij ons aan hen ons probleem voorleggen en vertellen wat volgens hen de hun oplossing is. Nu doen we aan struisvogelpolitiek: inwoners reageren met kritiek wij doen er niets mee en dus voeden we de onvrede. Daarom kunnen we -denk ik- beter ons standpunt toelichten bij de mensen, die los gaan.”
