Ik hou van Zwijndrecht
Ik krijg nog wel eens een reactie op columns of er wordt op teruggegrepen waarbij dat voor mij best wel leuk is omdat dit meestal weer wat oplevert aan ideeën en gedachten voor een nieuwe column . Dit keer kwam de aanleiding van een oud journalist die ook zo zijn eigen opvattingen over de wereld heeft.
Ik heb in de afgelopen vijfenveertig jaar nogal wat contact gehad met journalisten van verschillende kranten. Zelf noem ik mij geen journalist maar publicist want een papiertje waarop staat dat ik journalist ben ontbreekt bij mij. Mijn vrije taalgebruik past dan ook beter bij iemand die publiceert .
Dr. René van den Berg vond mijn stijl dan altijd weer iets bijzonders wat voor mij dan toch altijd weer een compliment is van iemand met een statuur als René (Dr.) die zich graag als gewoon mens neerzette. Beiden woonden wij in datzelfde wooncomplex waar nog steeds veel om te doen is. René is recent overleden maar nog steeds denk ik vaak aan hem als ik terugloop over het Doornplein, een fijn mens die mij verder gestimuleerd heeft door te gaan met schrijven en zelf een mooie publicatie heeft laten verschijnen over Ds. Johannes Bareuth. Daarnaast deelden wij een gevoel voor literatuur en geschiedenis.
Dat schrijven wat in de journalistiek anders is dan in columns of verhalen bevalt mij dan ook prima. waarom ik dan nog geen boek gepubliceerd heb wordt dan wel eens gevraagd maar och, ja dan komt dat vooral omdat ik mij niet voldoende op een voetstuk plaats. Dat heb ik nu net wel voldoende gedaan met de inleidende zinnen.
Voor Rob Sebes een journalist die hier gewerkt heeft heb ik vorig jaar nog een stukje geschreven dat in een boek voor hem terecht is gekomen en kreeg daar een mooie review op terug. Deze week kwam ik ook weer Kees Thies tegen de columnist van het AD. Kees en zijn vrouw ken ik ook al wat langer omdat zij beiden op de redactie van de Dordtenaar in Zwijndrecht werkten. Kees heeft met zijn recente boek, waarin tal van leuke columns gebundeld zijn, daarmee iets leuks gecreëerd. Hij gaf al aan dat hij mijn exemplaar wel wilde signeren. Beiden zijn nog steeds actief voor het AD.
Deze column heeft de column van Kees ook wel eens gehaald en dat is leuk. Met zijn vrouw hebben we samen wel een gezamenlijke kennis uit de tijd die zij in Zwijndrecht werkten.
Een journalist , Frans, die met mij contact is blijven houden en betrokken Zwijndrechter is. Frans was dan ook de aanleiding om deze column zo te beginnen. Frans , wiens achternaam ik bewust niet noem, woont en werkt al lang in Zwijndrecht en als we elkaar spreken dan is er meestal een aanleiding voor die na het beantwoorden door mijn kant, daarna vaak verder gaat met verhalen van vroeger. We kunnen elkaar dan prima aanvullen. Deze week belde Frans weer en kwamen we al vlot op de verdere onderwerpen. Het mooie was dat hij vertelde hoe vaak hij wel niet geprikkeld wordt door plekken waar hij langs komt en dan plots weer tal van zaken herinnert die reeds lang vergeten zijn. Want wie herinnert zich nog zoals ik nu en beschrijf journalisten of fotografen van vroeger.
Frans is na zijn Amerikaanse avontuur weer in Zwijndrecht teruggekeerd en woont aan een hoofdroute in één van Zwijndrechts opgegane gemeenten. Hij heeft nog gewerkt met Philip Elzerman in Dordrecht ,bekend als voorman van de Zipps, en met Rien Jille , lang de eindredacteur van de Dordtenaar om er maar een paar te noemen. Maar zoals Frans reageert en vertelt zullen velen dat wel hebben als je ergens voorbij rijdt of een foto uit het verleden ziet.
De Rotterdamseweg kwam op die manier deze week voorbij. Op de foto zie je de smederij die op de splitsing lag van de RTM lijn en waarachter tevens de remise lag. Nu praat ik over de tijd van voor de tweede wereldoorlog op een kruispunt van Kerken. Als ik dan denk aan het eindpunt van de tram aan de oever bij het Veer- Maasplein en dan terugdenk, dan zijn er veel plekken verdwenen of is er veel veranderd. De Rotterdamseweg is eigenlijk nog wel een weg met de meest historische panden.
De smederij was toch wel een plek die nodig was om de paarden bijvoorbeeld van een nieuw hoefijzer te voorzien. In die gedachten bedacht ik dat er op de Rotterdamseweg nog één pand is te vinden waar het huis een koetshuis aangebouwd heeft en dat achter die woning liggend in de rij tussen Koninginneweg en de Irenestraat een groot stuk landbouwgrond achter zich heeft liggen.
Ik denk terug aan de smederij en kan mij herinneren hoe anders de Rotterdamseweg op dat stuk er uit heeft gezien. De huizen die op de plek van de smederij staan en de nieuwe Kerkstraat heb ik zien komen maar ook de oude panden die mooi hersteld zijn door particulieren.
De smederij van vroeger waar je ook voor fietsen terecht kon en waar de blinde smid zijn werk deed heeft toch wel iets heel bijzonders. De remise en de scholen die er stonden in een klein Zwijndrecht denk ik dan maar want in negentien twintig was Zwijndrecht nog echt een gemeente in een aaneenschakeling van dorpen.
Als ik Frans hoor praten over de tijd die hij meemaakte als journalist in Zwijndrecht dan voel ik mij wel eens alsof ik in de tijd van de smid terecht gekomen ben en dat helpt wel in het relativeren.
Veel is er veranderd als je kijkt naar infrastructuur en techniek maar zoals Frans het mooi verwoord vanuit zijn perspectief en woning teruggetrokken in de lindt lijkt het kommer en kwel. Toch heeft hij ook wel iets positiefs te melden en dan denk ik vanuit zijn straat kijkend hoe het er daar was en herinner mij de smid aan de onderdijk en de vele andere aspecten uit dat gebied.
Honderd jaar geleden verlaagden we het waterpeil en waren de molens niet meer nodig voor het bemalen van het gebied. Vanuit dat perspectief kan ik de veranderingen tot nu toe goed plaatsten en zien wat wij vooruit gegaan zijn in de vaart der volkeren. De lorrenboer of schillenman is er al lang niet meer die heeft nu vorm gekregen in een groene bak of container. Kleding idem dito. Die geef je door en dan noemen we het vintage of gaat naar een kledingbank of de kledingcontainer. De Dordtenaar die vroeger gebruikt werd om de kachel aan te maken, of als toiletpapier, gaat in de papiercontainer terwijl de huis aan huiskranten zijn verdwenen.
We zijn dus best wel vooruit gegaan in de consumptie of wegwerpmaatschappij, we denken na over onze ecologische footprint en hebben ondertussen een repair café en lezen de krant steeds meer digitaal.
De smid van vroeger was de hersteller en maakte alles op maat en was eigenlijk ook een soort paardenfluisteraar omdat hij die edele dieren toch weer opnieuw van schoeisel voorzag. Frans is ondertussen gerustgesteld en ziet tijdens zijn fietstochten dat er een verbetering optreed naast alle modernismen waar hij zich aan stoort.
Och het helpt mij altijd weer om met een frisse blik de wereld in te kijken en aan oude panden te denken die er verdwenen zijn aan die Rotterdamseweg, Bruïnelaan, ringdijk of aan de Devel van negentien twintig.
Met René van den Berg in gedachten loop, of eigenlijk fiets, ik door het Zwijndrecht heen dat veranderd zoals de wereld dat doet. Er valt veel te zien, te bemerken waarin ik veel moois zie en krijg een glimlach op mijn gezicht en denk dan nog even aan Frans en denk waar zal hij de volgende keer mee komen en dat stemt vrolijk. Jullie reacties doen dat keer op keer want hoe dan ook, ik betrap mij er telkens weer op dat ik toch van mijn geboorteplek hou..
