Een warm hart voor Zwijndrecht
Geschiedenis is leuk en de beleving ervan ook.
Zo kwam ik weer een foto tegen uit achttien tweeënzeventig van het spoor, de brug en de molen de Rietvink nog volledig in bedrijf.
Geweldig zo een plaatje wat zoveel verteld over de verandering sinds het stoomtijdperk. De geklinknagelde brug naast de houten molen. Twee technieken die een verbinding vormen tussen generaties techniek. Waar je het hebt over de krakende molen met zijn houten spanten, wielen en raderen hoor je de stoomtechniek met het slaan van de palen, het nagelen van het staal tot de verbinding waar de trein hijgend en puffend overheen rijdt richting het nieuwe station Dordrecht.
Foto s uit die periode laten het station zien zoals we dat nu nog kennen.
In zwijndrecht is het station uit die periode al verdwenen, de plek is nog zichtbaar als bult in het talud van het spoor. Het huidige station is er één van de totaal vier die ooit getekend of aanwezig zijn geweest. Pieter Verhagen tekende een station op de Jeroen Boschlaan ( toen Lindelaan) ter hoogte van de begraafplaats. Zwijndrecht had een station ter hoogte van Heer Oudelands Ambacht en nu wordt er stedebouwkundig ook wel weer gedacht aan een station ter hoogte van die plek of iets verder bij Heerjansdam.
Dat het spoor in de afgelopen honderdvijftig jaar belangrijk is en was voor Zwijndrecht blijkt wel bij het nalopen van die geschiedenis.
Het dok zoals het transferium heette zorgde wel voor de economische aantakking. Het raccordement of rangeerterrein wat daar aan de andere zijde van het station lag was een vast begrip. Het spoor, het raccordement loopt door naar van Leeuwen Buizen maar was ooit bedacht als een ringlijn. Het liep op de tekening door zeg maar waar nu de HSL loopt richting Kijfhoek.
Dat dit nooit is gemaakt zal verschillende redenen hebben.
Toch zie je nu weer studies over dat spoor die van alles bedenken waarbij personenvervoer zelfs bedacht wordt als een fietspad als uiterst alternatief voor het spoor.
Door de eeuwen heen zie je veel wegenstructuren die langs elkaar deelnemen. Dan bedoel ik niet een vrijliggend fietspad maar het spoor zoals over de dijk en over de Rotterdamseweg die op onderdelen richting Rotterdam geheel vrij lag. Die stoomtram reed richting Hoekse waard via Barendrecht , de Barendrechtse brug is verdwenen na de tweede wereldoorlog, net als bij ons de stoomtram.
Het netwerk van vervoer over water spoor en weg , waarbij het laatste eigenlijk de jongste is, heeft telkens een verandering ondergaan. Natuurlijk is het vervoer over de weg en water het meest oud. De postkoets reed lang voor de trein tussen Amsterdam,Brussel, Parijs en de diverse veerponten verbonden in schakels de verbinding die richting. Zo ging het ook met de tram en bus die je kon nemen vanaf het Veerplein. De naam zegt het al Veerplein.
Meerdervoort krijgt nog steeds het meest voor zijn kiezen als het gaat om infrastructuur. Nu stond er zelfs iets over een nieuwe brugverbinding te lezen in de krant. Huize Meerdervoort werd op het laatst niet meer bewoond en de eigenaren hielden zich op in Amsterdam, Brussel en Parijs. Ik vraag mij wel eens af hoe dat reizen geweest moet zijn in de periode rond de tijd dat het spoor gebouwd werd. We kennen de schilderijen van van Gogh die ook in zijn tijd in Dordrecht was en als schilder toch door het Europa van die tijd reisde. Je kan er een romantisch beeld van hebben of juist een gruwelijk beeld van ontberingen maar het heeft ons gebracht tot wat wij vandaag hebben en meemaken. De geschiedenis kent veel aparte wendingen die als je terug naar het canon veel brengt. Dat lezend ga je de duizend jaar terug en loop je via de ridder van Swijndregt door naar het nu waar wij ook wel een ridder hebben maar niet met die familienaam. Onze huidige ridder is overigens wel heel trots op zijn voorvaderen. Als je serieus met hem spreekt, en dat kan echt, dan laat hij graag zijn voorvader, opa, zien keurig in uniform.
Ik vind dat zelf altijd wel bijzonder hoeveel mensen hier hun familie hebben wonen die al vele generaties hun wel en wee meemaken. Ik kom ze tegen en luister naar het verhaal of lees erover in de diverse geschriften die mij onder ogen komen.
Mijn kinderen hebben mij als stamvader die geboren is in Zwijndrecht en het familieverhaal verteld over de wereld waar mijn ouders of schoonouders vandaan komen. De binding met het gebied waar zij geboren zijn in Zwijndrecht of onder de rook van de grote kerk.
Wat ik ze meegeef is de eigenwaarde, de warmte en liefde van gewenst kind waarbij ze vooral hun droom moeten volgen. Dat is dan anders dan de generaties die hier blijven en in de familie voetsporen stappen om die weg voort te zetten.
Soms lijkt dat wel jammer maar ik zie dat analoog aan de ontwikkeling uit het stoomtijdperk naar de digitale snelweg nu. Volg je hart maar behoud het goede wat je hebt meegekregen. Het digitale netwerk zorgt voor een dagelijkse verbinding waar het vroeger per postduif ging.
Hoe gelukkig kan je als mens zijn als het goede contact er is. Het goede contact wat ik nu nog steeds graag koester met mijn omgeving. Met mijn nieuwe buren waar ik mijn oude buurman Joop nog vaak genoeg herinner net als vele generatiegenoten.
Niet terugkijken in weemoed maar vooral uit inzicht. Joop had het in de tweede wereldoorlog heel moeilijk en dat kwam goed tot uiting toen zijn huis leeggeruimd werd. Recent zag ik hoe het huis van Ada Boshuizen-Dorsman werd opgeleverd en verkocht. Ja ik gedenk de mensen en weet wat ze hebben meegemaakt maar ook hebben betekent.
Van simpel radertje tot actief lid van de maatschappij. Het leven is een oneindige reis als je het vanuit de geschiedenis van een gemeente bekijkt. Het is wel mooi om te gedenken wie die reis allemaal heeft meegemaakt. Of dat per postkoets, boot, tram of trein is. Nu lees je er over via het internet maar zolang de verbinding via het hart er is weet je dat je houd van de plek waar je vandaan komt of waar je graag komt. Een verbinding tussen mensen van hart tot hart, wat is er mooier dan dat.
Ik koester een warm hart voor Zwijndrecht en rij langs de plekken waar houtindustrie heeft gezeten, lees de verhalen van de zakkendragers van de rijstmolen of ruik de geur van de oliefabriek.
De zwijndrechtse spruitjes of de wijnpeer of opnieuw gekoesterde zoutewelle peer, Zwijndrecht was en is nog steeds een plek waar veel getuind wordt en waar velen door de eeuwen van genoten en waar door het spoor, weg en water van genoten hebben. Het zijn geen appeltjes van Oranje maar wel een bakermat voor de oranjes die hier gelezen het boek de Oranje geschiedenis van Zwijndrecht graag kwamen en komen. Ik wens jullie een fijne koningsdag.
