De dijk heeft de gezelligheid opgeslokt, waar bleven ze de huizen, de cafe's en al die mensen
Soms ben je zo vol van dingen dat er je er over blijft praten terwijl de rest van de wereld al lang met wat anders bezig is. Terwijl ik aan het zoeken was naar allerlei informatie over sloop, nieuwbouw en sloop opnieuw liep meteen een ander project mee. Door daaruit iets te publiceren op Oud Zwijndrecht kwam er een stroom aan reacties los.
Dat schudde mij meteen weer wakker en deed mij ook heel goed. Terwijl veel panden in de loop van 80 jaar verdwenen en gebouwd zijn waren het vooral de bewoners en ondernemers die Zwijndrecht maakten en vermaakten. In een van de reacties op mijn diverse publicaties was er een zo gedetailleerd dat dit genoeg stof oplevert voor een boek.
De reactie van Jan die ik al lang ken deed veel mensen verbazen. Jan leerde ik kennen via zijn moeder Marja van Hofwegen. Met Marja ( geboren in Oud-Beijerland) heb ik mij bezig gehouden Onder Andere met de dijkverzwaring en het zuiveringsschap. Iets waar U nu in één organisatie 18 maart voor mag gaan stemmen.
Marja zette zich in voor de bewoners van Meerdervoort maar ook voor inspraak en reële tarieven. Samen met Pieta koorneef vormden wij uiteindelijk de vereniging de Onderste Steen en deden aan opbouwwerk. De dijk had nog zijn oude glorie, en lag met zijn vele bomen natuurlijke begroeiing als een groene wand begrenst door sloten langs de woonwijk.
Meerdervoort kende veel stadia van opbouw en afbraak. Je hebt natuurlijk ooit het huis Meerdervoort gehad, bewoond door de familie Pompe van Meerdervoort, waarvan alleen de toegangspoort nu nog herinnert. Maar ook de woonwijk die werd afgebroken en weer opgebouwd voor de arbeiders van de bovenliggende buitendijkse bedrijven o.a. Jurgens en van de Berg.
Bij de aanleg van de brug, die in 1939 geopend werd, moesten er in Zwijndrecht al veel huizen wijken voor de aanleg van de afrit. De rijksweg liep vanaf dat moment door Zwijndrecht ( Meerdervoort was toen al lang bij Zwijndrecht gevoegd) en sneed samen met de spoorlijn Zwijndrecht in tweeën.
Bij de aanleg van de tunnel werd er opnieuw een groot stuk van de woonwijk opgeofferd aan de rijksweg omdat de vierbaans rijksweg over de brug te druk maar ook gevaarlijk was geworden. Tegenwoordig is de rijksweg A16 soms zo druk dat veel mensen de file vermijden door weer over de brug te rijden. Er ontstaan dan toch weer enorme files in Zwijndrecht op de Koninginneweg en als het echt heel druk is zelfs tot op de Bruïnelaan en de Ringdijk.
Op de foto s van Oud Zwijndrecht zie je wel vaker de files rond de jaren dertig. Allemaal richting Veerplein op weg naar de veerpont, via de Rotterdamse weg of over de smalle Ringdijk met aan beide zijden bewoning, cafés en winkels met daarachter industrie of landbouw. Vervuiling, fijnstof, Arbo omstandigheden of veiligheid waren niet echt van toepassing, de dijk was het levend koord waarlangs zich alles voltrok.
Na de watersnoodramp van 1953, waar Zwijndrecht relatief goed vanaf kwam, werd het deltaplan opgesteld en dat leverde na de aanleg van de A 16 door Zwijndrecht een zoveelste golf op aan te amoveren woningen. Voor dit soort projecten spreken we niet over sloop maar amoveren. De bomen in de dijk hadden de Zwijndrechtse dijken stevig gehouden maar dat argument mocht niet baten. Zwijndrecht kreeg een nieuwe dijk op hoogte en met een breedte door de gemeente gekozen.
Zo verdwenen er meer huizen de karakteristieke sloten en begroeiing van haar oevers en de bomen. Ondanks alle inspanningen van mensen als Marja van Hofwegen en de anderen, met alle goede argumenten, werd de wet gehandhaafd. Wat we er wel uitsleepten voor de bewoners, woningbouw en gemeente ( die hadden de bewoners al de rug toegekeerd) was dat de huizen bleven staan, gerepareerd werden en dat het waterschap daarnaast ook nog bewoners schadeloos stelde.
Zodoende kwam ik Jan tegen die nu weer een schat van informatie brengt door de oude foto s die iedereen bijeen brengt op Oud Zwijndrecht. Zijn moeder Marja en Pieta zijn al overleden en kan ik dus niets meer vragen. In mijn andere project op zoek naar filmpjes ontdek ik steeds meer beelden van Zwijndrecht dat toen nog echt dat dorp aan de rivier was en nog op weg naar een steeds groter groeiend inwonersaantal.
Die filmpjes leveren ook weer veel reacties op. Bij het invullen mijn project vult zich ondertussen ook weer een nieuwe kaart die naast alle publicaties weer een apart beeld oproept. Het stijgende water en de dijk zijn ook al sinds de jaren dertig onderwerp van studie en discussie. Eigenlijk niet gek gezien de historie van dijken en het ontstaan van waterschappen vanaf 1200. Bij ons is 1331 de belangrijke datum maar dat had ik al eens gemeld.
De stemplicht is afgeschaft, het stemrecht niet. Op oude foto s zie je nog rijen mensen voor het stemlokaal staan. Ik ben benieuwd hoe het 18 maart gaat verlopen. Waar voeger het waterschap en haar bestuur bestond uit belanghebbenden heeft nu de politiek het waterschap naar zich toegetrokken. De belanghebbenden vroeger, boeren, burgers en buitenlui worden nu weer vervangen . Gaat U stemmen? Ik ben lokaal betrokken en zit ook op een stembureau.
Het leuke van dit stembureau is, de Wentelwiek, dat Dhr. Hoogvliet daar vrijwillig beheerder is en een enorme collectie Oud Zwijndrecht materiaal heeft. De Wentelwiek is het enig nog zelfstandig draaiend wijkcentrum in Zwijndrecht.
De gezelligheid voor stemmers s-avonds daar is dat de het Shanty-koor de brulboei daar repeteert. Tussen 19.00 en 21.00 wordt U daar verwelkomd door zeemansliedjes. Hoe toepasselijk voor een dorp aan de rivier tijdens waterschap verkiezingen.
