Florentijnse tuin van Pyke Koch verrijkt collectie Dordrechts Museum

12 oktober 2020
Florentijnse tuin van Pyke Koch verrijkt collectie Dordrechts Museum
Pyke Koch, Florentijnse tuin, 1938, 62,5 x 77,5 cm, Dordrechts Museum, bruikleen collectie Cees Röling 2020

DORDRECHT - Het schilderij Florentijnse tuin van Pyke Koch toont een besloten tuin onder een dreigende lucht – een onheilspellend beeld. Het Dordrechts Museum kreeg dit raadselachtige schilderij onlangs in bruikleen van verzamelaar Cees Röling. Een fantastische aanvulling op het werk van Koch en andere magisch realisten in de collectie.

Florentijnse tuin verbeeldt een geblinddoekte vrouw, om zich heen tastend in een omsloten tuin. De tuin met perfect gesnoeide, diepgroene heggen wordt volledig omringd door een hek. Op de grond, half achter een heg, ligt een hoed met een blauw lint, een stukje verder een rood, blauw en geel gestreepte bal. Buiten de tuin is een heuvellandschap met cipressen te zien. Het lijkt een gefantaseerd beeld, waarvan de betekenis zich niet direct laat raden. De eigenaar van het schilderij, Cees Röling, schonk eerder al een omvangrijke collectie schilderijen van Jan Beutener. Over het schilderij van Koch zegt hij: "Het is eigenlijk een heel eenvoudige voorstelling: een tuin met daarin een vrouw. Maar je kunt daar heel lang naar kijken en dan komen er steeds andere verhalen in gedachten." 

Terugkerend motief
Pyke Koch (1901-1991) ontwikkelde een fascinatie voor renaissanceschilderkunst en experimenteerde zelf ook met schildertechnieken uit deze periode. Het thema van de besloten tuin of ‘hortus conclusus’ komt veelvuldig voor in de schilderkunst van de renaissance. Ook Koch heeft het meerdere malen ter hand genomen. Florentijnse tuin is geïnspireerd op een bestaande tuin, namelijk die van Villa La Pietra in Florence, het huis van vrienden van Koch en zijn vrouw, Hedwig (Heddy) de Geer. Een natuurgetrouwe weergave is het schilderij niet, Koch zette de werkelijkheid naar zijn hand. Hij greep later nog verschillende keren op het onderwerp terug, zoals hij wel vaker deed. 

Magisch realistisch
Koch wordt gerekend tot het magisch realisme, dat een visie op de werkelijkheid inhield die Koch zo beschreef: "Het laat aan de buitenkant de realiteit intact, maar van binnen is het ontwricht." Het werk van deze kunstenaars is herkenbaar, maar in sfeer en toon onwerkelijk, alsof het een scène uit een droom betreft. Dat geldt ook voor het intrigerende Stilleven met appels en peren (1944-46) van Koch dat het Dordrechts Museum in 1993 aankocht. Met de nieuwe aanwinst wordt het cluster magisch realisme in de collectie verder versterkt. Het vindt aansluiting bij schilderijen in de collectie zoals die van Wim Schuhmacher, Carel Willink en Raoul Hynckes. 

Florentijnse tuin was in 1938 tijdens de Biënnale van Venetië in het Nederlandse Paviljoen te zien. Een recensent schrijft in de Telegraaf van 28 juli 1938: "En niet gauw ook zal ik vergeten dien onwerkelijken Florentijnschen tuin met zijn helgroene, als uit licht geboetseerde cypressenhagen, waarin het geblinddoekte, zoekende vrouwtje met het tragische masker en den roependen mond, beseft, dat zij alléén is gelaten." Dat onvergetelijke effect heeft het schilderij nog steeds. 

Niet voor niets sprak het Engelse The Art Newspaper over dit werk als 'the wildcard of the evening', toen het eerder dit jaar op een Londense avondveiling onder de hamer ging. 

Florentijnse tuin is vanaf dinsdag 13 oktober te zien in het Dordrechts Museum.


 

Foto's: Pyke Koch

Meer over:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.