Badhuis: bruisende activiteiten voor hoofd, hart en handen
ZWIJNDRECHT - Het omzien naar elkaar lijkt in een tijd van toenemende armoede weer terug te komen. Na een periode van welvaart en individualisme en in een tijd van crises komt het gemeenschapsdenken weer op. Ook in Zwijndrecht. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de activiteiten in het Badhuis. Inmiddels is het al weer bijna tien jaar geleden dat het welzijnswerk in het Badhuis is gestart. Voor Zwijndrecht.net aanleiding om eens achter de schermen te kijken.
Geschiedenis
Het Badhuis is een oud en bekend begrip in Zwijndrecht. Op 30 april 1932 werd dit het huis, gelegen aan de Prins Hendrikstraat, geopend door burgemeester J.A.J. Jansen Manenschijn. Dit badhuis voorzag destijds in een grote behoefte, omdat de woningen nauwelijks een badkamer of een douche kenden. De inwoners van de wijk konden zich toen voor vijftien cent wassen. Het badhuis was daarom een ontmoetingsplek voor de hele buurt. Er was veel vraag vanuit bevolking, zodat rond 1956 er nog een stuk bijgebouwd werd. Van 1966/1967 kwamen er zogenaamde “woningwetwoningen,” waarin wel douches werden gebouwd. Tot 1976 is het badhuis in gebruik geweest. Daarna was het gebouw nog veel jaren het domein van het verenigings- en buurthuiswerk. Maar door de bezuinigingen kwam het gebouw leeg te staan.
Opening in 1932
Huiskamer voor de buurt
Dit gebouw is nog steeds in eigendom van de burgerlijke gemeente en heeft nog steeds een ontmoetingsfunctie. Het initiatief tot het handhaven van deze functie ligt momenteel niet in handen van de gemeente, maar van de Protestantse Kerk Nederland (PKN), met name van de Oude Kerk. In 2013 maakte de Oude Kerk er een Pioniersplek van. Peter Huijser, de initiatiefnemer, wilde van het Badhuis een “huiskamer voor de buurt” maken. Dat was een mooi initiatief waar kerk en gemeente elkaar weten te vinden. In deze oude arbeiderswijk wonen veel mensen met een kerkelijke achtergrond. Ze zijn veelal traditioneel christelijk opgevoed, maar hebben de kerk verlaten. Nu het project al weer bijna tien jaar bestaat, is dat voor Zwijndrecht.net aanleiding om een bezoek aan het Badhuis te brengen.
Buurtmaaltijd
Een goed moment om iets van de sfeer te proeven was volgens Ria van Beuzekom, de coördinator, de gebruikelijke buurtmaaltijd op laatste donderdag van de maand. De maaltijd zou van 18.00 tot 19.30 uur duren.
Aangekomen bij het Badhuis, zit een aantal oudere dames gezellig met elkaar te praten. Even later komt ook een bekende Ambachter, Fred van Stratum, aanschuiven. Hij maakte zo’n 16 jaar de exposities voor het Historisch Genootschap in Ambacht. Inmiddels verhuisd naar Zwijndrecht, vertelt Fred dat hij wekelijks met veel plezier tekenlessen geeft. De deur van het Badhuis gaat pas om half zes open, dus de dames en heren genieten buiten nog van de herfstzon (en van hun sigaretten….)
Een gezeliige maaltijd
Hogere leeftijd
Eenmaal in het Badhuis, valt op dat de bezoekers een wat hogere leeftijd hebben. Er is ook veel belangstelling. “We staan nu in de rij voor de stoofpeertjes,“ vertelt Ria. “Even wachten dus.” Velen kennen elkaar en gaan dan ook bij elkaar aan tafel zitten. Ria geeft de bezoeker van Zwijndrecht.net een plek aan een tafel met drie oudere heren (onder meer Fred) én de nieuwe pionier van de Oude Kerk, Gerben Bremmer.
“Er is hoop”
Deze jongeman is enthousiast in zijn gesprek, en passant helpt hij ook bij de maaltijd. Hij wisselt ook regelmatig van tafel om met diverse (jongere) bezoekers te spreken. De maaltijd wordt geopend door Gerben met als thema Hoop: “Ik hoop dat het eten lekker is, met de nadruk op hoop. En als je meer wil weten, wat hoop inhoudt en wat dat eigenlijk betekent, nodig ik je uit om op zondagmorgen hier verder over met je nadenken. Wat zijn nu de dingen waarop je hoopt?” “Goede gezondheid, eten,” reageren bezoekers op deze vraag. Gerben: “Als je geen hoop hebt, hebt je geen leven. Kom er daarom zondagmorgen nog over verder praten. Heel belangrijk is namelijk te weten, waarop je je hoop baseert.”
Gerben in gesprek met bezoeker
Pioniersplek
Waarom zet Gerben zich zo in voor deze groep? Tijdens de maaltijd geeft hij een toelichting. “Ik heb missionaire theologie in Kampen gedaan, daar had ik ook veel sociologie. Vanuit deze wetenschap bezien, merk je dat er een kloof is ontstaan tussen het dagelijkse leven en het kerkelijk leven. Daarom zijn er pioniersplekken proberen deze kloof te overbruggen. We proberen, ook in het Badhuis, meer aan te sluiten bij de hedendaagse mens en de taal van het dagelijkse leven. Dit project is geen evangelisatiepost of zo. We willen er echt zijn voor de mensen. En uit dat “zijn”, is er ruimte voor gesprekken over geloof, maar als dat er niet is, is dat niet erg. We gunnen elkaar het leven.”
Achtergrond bezoekers
Volgens Gerben is iedereen welkom, ook niet-gelovigen. Er zijn wekelijks verschillende activiteiten en daarom is de achtergrond van de deelnemers (leeftijd, waar ze wonen) heel verschillend. “Maar de meeste mensen zullen uit deze wijk en uit Zwijndrecht komen. Maandagavond hebben we kaarten, biljarten en darten, dinsdag een line-dance, het samen eten past daar ook goed bij. Inderdaad: er zijn vanavond bij de buurtmaaltijd veel ouderen aanwezig, maar zie ik ook enkele dertigers. En daarnaast hebben we activiteiten voor de kids en voor de jongeren.” Hij merkt ook dat bezoekers gedeeltelijk wel een kerkelijke achtergrond hebben. “Vooral de ouderen hebben bijna allemaal wel kennis van de Bijbel,” weet Gerben en dat geeft weer meer herkenning en verbinding. Ook geeft hij aan dat er samenwerking is met het wijkplatform, dat activiteiten in het Badhuis organiseert. Verder zijn er spreekuren van het sociaal wijkteam en spreekuren voor schuldhulpmaatje.
Ouderen én jongeren bij buurtmaaltijd
Bekendheid
Hoe komt dat er zoveel deelnemers zijn bij activiteiten, zoals de buurtmaaltijd? Gerben: “We gebruiken allerlei sociale media om bekendheid te geven aan onze activiteiten door middel van het kerkblad, kranten en flyers. Bovendien ga ik één keer per jaar met een koffiekar naar buiten om de laagdrempeligheid aan te tonen. Ik spreek dan mensen aan en nodig ze uit om naar het Badhuis te komen.”
Financiering
Gerben geeft aan dat de Pioniersplek met name door ‘De Vrienden van het Badhuis’ wordt gefinancierd. “Vanuit de kerk krijgen we circa € 3500. Verder bedruipen de activiteiten zelf zich wel. Ook huren we dit gebouw van de gemeente Zwijndrecht. We krijgen weliswaar een kleine subsidie, maar dat bedrag zijn we al kwijt aan huur van dit pand. Sterker: we moeten ook bijbetalen. Daarom moeten we de komende tijd hard werken om het financiële hoofd boven water te houden.” Hij wijst er op dat nu een kerkelijke stuurgroep is samengesteld, die ook financieel probeert mee te denken.
Veel (oudere) vrijwilligers
Positief vindt hij ook dat er veel vrijwilligers zijn: zo’n zestig vrijwilligers, die hoofdzakelijk uit de Oude Kerk komen. Hij vindt het jammer dat je weinig jonge vrijwilligers in dit soort buurthuizen terugvindt. Anderzijds begrijpt hij dat wel: “Jongere ouders moeten beiden werken om te kunnen leven.” Zelf heeft Gerben een contract voor 22 uur peer week, maar “ik ben wekelijks wel veertig tot vijftig uur bezig.” Daarnaast is er een aantal vrijwilligers dat uit de Maranathakerk, de Bethelkerk en de Develkerk komt. “Dat geeft weer verbinding tussen de verschillende kerkverbanden. Dit geeft een samenbinding.”
De stuwende krachten achter activiteiten Badhuis
Hokjes-denken
“En weet je? Uit mijn ervaring weet ik dat het niet-gelovigen zich niet interesseren in dat hokjes-dingen van verschillende kerken. Dat is iets van zestig jaar terug. Het gaat bij hen veel meer om de basale vragen als: is er überhaupt een God? En waarom? En waarom is dan zoveel lijden? Dan verdwijnen de inhoudelijk-dogmatische verschillen!” Gerben verontschuldigt daarna: “Tussen het gesprek door probeer ik wat te eten….” Maar algauw verdwijnt hij en gaat naar jongere bezoekers aan een andere tafel.
Opgeknapt
Hoewel Gerben weg is, is er genoeg aanleiding om met een andere tafelgenoot te spreken. Het gaat om een oudere en kwieke man. Ook hij heeft een verhaal. “Ik ben alleen, ben 84 jaar, en vorig jaar is mijn vrouw overleden. Ze had vele jaren de ziekte van Parkinson en ik heb ze vele jaren verpleegd: van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. En gelukkig ben ik - na een herseninfarct - ook weer aan het revalideren.” Hij is zelfs onlangs verhuisd naar een appartement. Veel jaren heeft hij zelfstandig bij een bank gewerkt, ook in het buitenland. Hij is tevreden over zijn bezoeken aan het Badhuis: “Het is hier leuk dat ik niet alleen eet en dat ik gewoon even in de buurt langs kan lopen om hier gezamenlijk te eten. Nee, ik ga niet naar elke activiteit, maar een enkele keer ga ik sjoelen.”
Een viertal eters aan tafel met een heerlijke maaltijd
Crea-avond
Na deze enerverende maaltijd is weer tijd om plaats te maken voor een volgende activiteit op deze avond: een crea-avond. Zo’n dertig dames hadden zich namelijk opgegeven om herfststukjes te maken. En naar buitenlopend, zag ik dat een aantal vrouwen buiten gemoedelijk (maar niet rokend!) stond te wachten en met elkaar te praten. Ze wachtten op een seintje van Ria om hun creativiteit te kunnen laten zien.
Bruisend Badhuis
Kortom, mijn conclusie is helder: het Badhuis is een bruisend badhuis met activiteiten voor hoofd, hart en handen!
Overzicht wekelijkse activiteiten
Hieronder kan je lezen welke bruisende activiteiten er wekelijks zijn:
1. Alphacursus, waar je kennis maakt met het christelijk geloof
2. Badhuis ForYouth: Iedere derde vrijdag van de maand is er een gratis inloop voor de jeugd vanaf groep 8 tot ongeveer 16 jaar tussen 16.00 en 19.00 uur.
3. Bingo: eerste vrijdagmiddag van 13.30 tot 16.00 en derde vrijdag van de maand in de avond
4. Buurtmaaltijden: Op de derde donderdag bent u welkom op de buurtmaaltijd van 18.00 tot 19.30 uur. Op de vierde donderdag van de maand is er een GRATIS buurtmaaltijd!
5. Feestavond: Vier keer per jaar wordt er op vrijdagavond een feestavond gehouden voor de wijkbewoners. Ontmoeting, gezelligheid, karaoke, muziek staan centraal tijdens deze avonden.
6. iPad-cursus: In Het Badhuis wordt een cursus van 4 lessen aangeboden over werken met de iPad
7. Jokeren, klaverjassen, biljarten en darten: Iedere maandagavond is Het Badhuis open van 19.30 uur tot 22.00 uur voor biljarten, een spelletje jokeren en klaverjassen of een potje darten
8. Kidsclub op woensdag: Voor de kinderen van 4 tot en met 12 jaar is er iedere woensdagmiddag kidsclub, waar we leuke dingen met elkaar gaan doen: knutselen, spelletjes, buiten spel, film kijken. Kidsclub is van 14.30 tot 16.00 uur. Kosten € 1,00.
9. Kidsclub op zondag: Op de laatste zondag van de maand is er van 14.30 tot 16.00 uur Kidsclub. De eerstvolgende keer is op zondag 27 november.
10. Koffie-inloop: Het Badhuis is op dinsdag, donderdag en vrijdag van 10.00 tot 12.00 uur open voor iedereen die graag koffie of thee drinkt, een praatje maakt of een spelletje speelt.
11. Line-dance: Iedere dinsdagavond wordt er van 19.00 tot 21.00 uur een cursus Line Dance gegeven.
12. Samenkomst: Op zondagochtend is er een bijeenkomst voor mensen die wel iets met geloof hebben, maar minder met een kerk. Ontmoeting, bezinning en gesprek zijn de vaste onderdelen van de samenkomst.
13. Sjoelcompetitie: Op vrijdagmorgen is er volop gezelligheid bij de sjoelcompetitie
14. Tekencursus: De tekencursus wordt gegeven aan twee groepen. Een groep beginners op maandagmiddag en een groep gevorderden op donderdagmorgen
Foto's: Willem Schneider
