De klok van de Zwijndrechtse Oude Kerk mag weer luiden
ZWIJNDRECHT - Na een periode van 3 maanden hard werken heeft zondagmorgen 8 juli de klok in de toren van de Oude Kerk weer geluid. Op 5 maart jl. is het officiële startsein gegeven voor de restauratie van de houten lantaarn en klokkenstoel van de toren. De planning was dat rond half juli het werk gereed zou zijn. Mede door het fraaie weer van de afgelopen weken en maanden is forse klus dermate vlot verlopen dat de oplevering op dinsdag 3 juli kon plaatsvinden. Omdat er tijdens de restauratie geen grote problemen zijn geconstateerd en de oplevering voorspoedig verlopen is, kon de Hervormde Gemeente afgelopen zondagmorgen de klok, voor het eerst sinds ruim anderhalf jaar en voorafgaand aan de zondagse kerkdienst weer laten luiden.
Tot zover lijkt het een gewoon nieuwsbericht. Als echter wordt gekeken naar hoe de restauratie tot stand is gekomen en de formele toestemming werd verkregen mag worden geconcludeerd dat er door heel wat mensen erg veel werk is verzet. Naar aanleiding van de verplichte jaarlijkse onderhoudsinspectie, de kerk is een officieel Rijksmonument, gaf de gaf het rapport van de Monumentenwacht aan dat er aandacht moest worden besteed aan de houten lantaarn en de klokkenstoel. Dit advies is opgepakt door het college van kerkrentmeesters en is een externe adviseur ingehuurd om een gedegen onderzoek te doen en een advies te geven. De uitkomst was dat er aan de centrale kerkenraad van de Hervormde Gemeente van Zwijndrecht, op basis van de projectbegroting, toestemming werd gevraagd en verkregen, de restaureren in gang te zetten. Er zijn bij vier verschillende restauratieaannemers offertes gevraagd, en de opdracht uiteindelijk verleend aan de Koninklijke Woudenberg uit Ameide.
Omdat het vooronderzoek heel gedegen was gedaan zijn er tijdens de restauratie geen al te grote verassingen geweest. De enige tegenslag was dat de aandrijfmotor van de luidklok beter vervangen kon worden dan opgeknapt. Dit gaf een meerprijs van ca. € 1.800,00, een te overzien bedrag.
De aannemer is als eerste begonnen met “het uitkleden” van de lantaarn. De loden afdekking werd verwijderd, het koper van de koepels gehaald, en te vervangen houten staanders van de groten en de kleine achtkantige lantaarns evenals een paar slechte delen van het houtwerk werden verwijderd. De kleinere slechte plekken zijn uitgekrabd en gefreesd waarna een twee componenten epoxy is aangebracht. In de werkplaats van de aannemer is een geheel nieuw klokkenstoel gemaakt, en in delen toegeleverd en op de toren zelf in elkaar gezet. Het bedrijf dat het onderhoud van de luidklok doet heeft de klok, de aandrijvingen en alle constructiedelen gedemonteerd, meegenomen en behandeld in zijn werkplaats. De schilder heeft alle oude verf verwijderd, de hele lantaarn in de primer gezet en meerdere keren in de lak gezet. Een van de grotere klussen was weggelegd voor de loodgieter, de gehele bovenzijde van de toren, dus het deel waar de houten lantaarn en de klokkenstoel op staan moest worden bekleed met lood, Een zeer specialistisch en ambachtelijk werk. Met heel veel stukken lood knippen, vormen, aankloppen en solderen zijn twee werknemers van de loodgieter Jobse uit Middelburg enkele weken bezig geweest. Hierna zijn de koepels van de grote en de kleine lantaarn voorzien van gepatineerd koperen bedekking. De Gemeente Zwijndrecht eiste in de verleende vergunning toepassing van gepatineerd koper, dit is kustmatig groen gemaakt koper. Ook aan deze klus heeft de loodgieter meerdere weken gewerkt met twee man. Door op de juiste wijze met lood en kopen te werken en aan te brengen wordt voorkomen dat er in de toekomst inwatering kan ontstaan en dus het hout van de lantaarns en de toren weer wordt aangetast.
Nadat de loodgieter klaar was heeft de schilder de laatste punten afgewerkt, is nieuwe verlichting in de lantaarn geïnstalleerd en is het geheel weer aangesloten op de bliksemafleiding installatie. Ook de antenne van de kerkzender is weer geïnstalleerd, en kan men via de radio de kerkdiensten weer volgen. Hoewel eerder was besloten deze niet meer te installeren, dit omdat de diensten ook via internet worden uitgezonden, en deze zelfs met beeld, waren er vooral oudere gemeenteleden die aangaven de kerkradio echt te missen tijdens de restauratie periode. Als laatste klus zijn op de koningsstijl, het bovenste deel van de toren de windvaan, bol en de haan geplaatst. Deze laatste twee zijn opgeknapt en opnieuw verguld. Het plaatsen van de haan was het sluitstuk van de restauratieklus.
Het gehele project was begroot op ca. € 200.000,00. Bij de Provincie Zuid-Holland is een subsidie aangevraagd en toegezegd van ca. € 50.000,00. Het verschil moet dus geheel worden opgebracht door Hervormd Zwijndrecht zelf. De kerkrentmeesters van de Oude Kerk hebben op allerlei manieren een beroep gedaan op de gemeenteleden en hier hebben de gemeenteleden van de kerk boven verwachting positief op gereageerd. Via allerlei kleine, grotere acties, giften en initiatieven ziet het er naar uit dan de wijk voor een bedrag van ruim € 90.000,00 kan bijdragen in de kosten. Voorbeelden hiervan zijn de kerst- en de jaarmarkt, een workshop Zeeuwse knoop, een lezing over verhalen uit de Bijbel uitgedrukt in textielwerk, het organiseren van boottochtjes naar de Biesbosch enz. Ook een imposante lijst van vrijwillige giften van gemeenteleden van enkele tientjes tot vele duizenden Euro’s, en niet te vergeten het evenement Reformatie, Rembrandt en Bach gehouden in november 2017. Naar verwachting zal uiteindelijk een bedrag van minder dan € 60.000,00 behoeven te worden bijgedragen uit de algemene reserves van Hervormde Zwijndrecht. De kerkrentmeesters zijn dan ook heel dankbaar voor alle bijdragen.
Zoals bij de opstart van het project is besproken met de aannemer, gaat de Hervormde Gemeente van Zwijndrecht er vanuit dat door deze forse investering de klok weer vele tientallen jaren zal kunnen luiden en veel Zwijndrechters de oproep zullen horen naar de kerkdiensten te komen.
