Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
Ik ben geboren in Zwijndrecht, gepokt en gemazeld, om maar eens een mooie uitdrukking uit de achttiende eeuw te gebruiken. Zwijndrecht was nog volop in ontwikkeling en wij kinderen groeiden dan ook op in een sfeer van liefde en geluk en hoop naar de toekomst. Mijn wereld beperkte zich in eerste instantie tot mijn straat, maar gaandeweg ging en mocht ik verder de straat uit.
ik ben geboren in de schildersbuurt, waardoor ik al snel bekend raakte met grote schilders als Vermeer, Rembrandt, Frans Hals, Jozef Israëls en Willy Sluiter. Als ik de straat uitging richting vijver en de markt, dan kwam ik terecht op de Willy Sluiterweg. Als kind kende ik de schilderijen niet van de genoemde schilders, maar dat ze een eigen straat hadden die na hen genoemd was, dat betekende nogal iets.
Nadat ik had leren lezen, kwam ik meer te weten over wanneer de schilders hadden geleefd.
Het viel mij op dat Willy Sluiter geen tijdgenoot was van de grote meesters maar wel bijzonder was voor Zwijndrecht. Van Vermeer leerde ik als eerste het schilderij het Melkmeisje kennen. De afbeelding hing voor het raam van het hoekhuis dat zowel aan de Vermeerstraat als de Willy Sluiterweg lag. Ik hoefde dus niet naar een museum ver weg maar zo lag de wereld wel aan mijn voeten.
Een museum bezoeken was in die tijd niet echt van toepassing en veel musea lagen niet binnen mijn reisbereik. Ik moest het dus doen met afbeeldingen in boeken die voorbij kwamen. Omdat de schilders dagelijks op naambordjes voorbij kwamen, was mijn interesse wel gewekt. De nachtwacht was toch wel een kunstwerk dat na het melkmeisje in beeld kwam. Het duurde toch nog wel even voordat van de andere schilders en vooral Willy Sluiter er afbeeldingen tevoorschijn kwamen.
Met de huidige aandacht voor Frans Hals is het mooi om te zien hoe de verschillen in schilderstijl tussen hem en eerder genoemde schilders zichtbaar worden. Het duurde nog wel even voordat ik kennis opdeed over die verschillen. Mijn broer schilderde een beetje en was met zijn aanleg voor tekenen het eerste aangrijpingspunt om te kijken naar kunst. Gedurende mijn studie, waarbij kunstgeschiedenis een belangrijk onderdeel was, ging ik mij steeds verder verdiepen in de diverse technieken. Aquarelleren was de techniek die ik aanleerde en mij zelfs tot het exposeren van een kunstwerk in het gemeentehuis bracht. Dat was een expositie van tal van Zwijndrechters in de burgerzaal.
De kunstwerken die de gemeente had waren niet echt toegankelijk maar ik volgde wel de werkzaamheden van de kunstcommissie en begreep dat er meer dan wat schilderijen en beelden waren. Gaandeweg ontdekte ik zo ook het werk van Willy Sluiter. Mijn broer werkte in de reclame wereld en zo viel dan ook het werk van Willy Sluiter op als illustrator.
Het was duidelijk dat Zwijndrecht met Willy Sluiter een bekend iemand was. Ook het Veerplein in Zwijndrecht was een plek waar historisch gezien veel gebeurde, maar ook de plek waar hij gewoond en gewerkt had. Als schilder legt hij vast wat hij ziet en daarin zijn de Zwijndrechtse oevers ook in beeld. Door mijn interesse die gewekt was voor kunst en de verbinding binnen het gemeentehuis, leerde ik dat er een uitgebreide Willy Sluiter collectie was. Mooi om al die schetsen te zien die opgeslagen waren en tevens mooi om daarvan veel terug te zien in een expositie in het Dordrechts museum.
Steeds meer kwam ik Willy Sluiter tegen zoals in Katwijk wat meer dan een vissersdorp bleek te zijn. Willy Sluiter was daar prominenter aanwezig in het museum dan in Zwijndrecht. Gelukkig heeft Willy Sluiter steeds meer aandacht in het Zwijndrechtse gekregen. Met honderdvijftig jaar was er aandacht voor zijn werk in en buiten het gemeentehuis van Zwijndrecht. Het ondertussen voor mij bekende werk werd er geëxposeerd.
Heerlijk is dan ook om op zo'n expositie dingen te ontdekken die ik niet eerder (bewust) gezien had op de andere plekken zoals in Dordrecht of Katwijk. Maar nog mooier vond ik het dat naar aanleiding van mijn laatste column er weer meer onbekend werk onder mijn aandacht kwam. Dat Willy Sluiter, die als tienjarige in Zwijndrecht kwam wonen, een verdienstelijk kunstenaar en illustrator was, bleek al gauw. Zijn vermogen om mensen en en situaties vlot en realistisch vast te leggen bleek uit het vele werk dat voorbij kwam. Van spotprent tot en met reclamewerk, kalenders, boekillustraties maar ook portretten doken op. Tijdsbeelden vastgelegd in aquarel, schetsen maar ook de mooie reclame posters waar ondertussen verdwenen merken aangeprezen worden.
Niet alleen Nederland legde hij vast, maar ook werken uit buitenland geven dat tijdsbeeld mooi weer: Engeland of Italië zijn mooie voorbeelden van zijn reizen. Hij was lid van het nog steeds bestaande, en oudste , teekengenootschap Pictura in Dordrecht maar ook van de Pulchri studio in Den Haag waar hij later ging wonen. Zijn werk laat mensen in tal van poses zien die ondeugend ogen en juist daarom zo leuk zijn, want het is natuurlijk de aanschouwer die zijn eigen verbeelding meeneemt.
Toch wordt Willy Sluiter ook als portretschilder gewaardeerd. Hij beweegt zich in Den Haag in het mondaine leven en schildert de vrijetijdsbesteding van de Haagse society. Als portretschilder schildert hij onder andere leden van het koninklijk huis.
Als ik tegenwoordig over de Willy Sluiterweg rijd, dan denk ik wel aan de schilder maar vooral aan mijn jeugd en de beleving. Ik herinner me dan zaken als een avondvierdaagse die daar verzamelde op de laatste avond om dan massaal in een aaneengesloten optocht richting Raadhuisplein te gaan. Ik bedenk dan wel hoe een Willy Sluiter zoiets vastgelegd zou hebben. Die vrolijke en bonte stoet van mensen behangen met snoep en versieringen om de volbrachte tocht te vieren zoals dat tegenwoordig nog wel gaat.
Het is mooi om in zijn werk die dagelijkse zaken terug te zien. Of dat nu Zwijndrecht, Katwijk, Heeze, Den Haag, Venetië of Londen is. Zijn werk vanaf de oever bij het Veerplein laat Zwijndrecht mooi zien met molen Welgelegen bevroren in tijd.
In zijn werk reis ik met Willy Sluiter mee door de tijd de wereld in naar een tijd waarin nog veel stond te gebeuren.
