De bloementuinen van Zwijndrecht
Het zonnetje schijnt, de temperatuur is zacht en als ik naar de tuin kijk verwacht ik eigenlijk dat de krokussen zich snel laten zien.. Een beetje optimistisch aan het begin van februari maar goed lentekriebels zijn een mooi gevoel. Eerlijk gezegd ligt de tuin er een beetje groezelig bij en mag die wel weer wat aandacht. Ik had voor de winter een paar mooie hoopjes bladeren onder de bomen gemaakt voor de eventuele egels die ik ondertussen gewend ben tegen te komen rond mijn huis. Grappige dieren met hun eigen gedrag.
Nadat de tuinen aan de overzijde ernstig verramponeerd waren, hadden egels de poging gewaagd over te steken naar mijn zijde van de Koninginneweg. Het gras is groener aan de overkant moet je maar denken. Het kan ook zijn dat ze mijn katten volgden. Er was een moment dat ik naar huis kwam en even dacht dat mijn grootste durfal was aangereden, maar gelukkig was dat niet zo. Het was een enorm volwassen egel die slachtoffer was geworden van het verkeer. Mijn durfal kater deed van die gevaarlijke oversteek pogingen, geslaagd en wel, dat je liever niet keek.
De tuin was zijn domein en menig grote hond werd verstaan gegeven door te lopen, terwijl egels gewoon welkom waren. Een bijzondere situatie die ik voor lief nam. De egels gebruikten de tuin naar hartelust en menig avond kwam ik deze in de achtertuin tegen. Nu zijn katten natuurlijk natuurlijk gebruikers van tuinen als toilet en wisten zij de tuin van een buurman verderop te vinden voor hun behoefte. De buurvrouw genoot van de katten en de buurman mopperde. Gelukkig is ons contact goed, maar ik begreep de buurman goed. Hij onderhield zijn tuin goed en maakte er een mooie bloementuin van.
Mijn tuin is en was een waar ecologisch geval van tuinieren. Ik hou het bij zaai er van alles maar heb geen vastomlijnd plan. Ik geniet van de rozen, tulpen, blauwe druifjes en lavendel. Er staat nog wel meer maar goed zo mooi als mijn buurman en een aantal andere buren, zo ziet het er bij mij niet uit.
Ik dacht terug aan de jaren zestig toen er een commissie was vanuit de gemeente die de tuinen beoordeelde. De mooiste tuin kreeg een prijs, maar wie zijn tuin niet bijhield kreeg een soort waarschuwing dat het beter moest. Ik herinner me dat zo omdat er thuis over gesproken werd en ik de mensen met hun aantekenschrift voorbij zag schuiven. Onze tuin was wat mij betreft een prima bloementuin waar mijn moeder veel plezier aan had en mijn vader zijn best voor deed. Het waren de afgebakende tuinen met heggen die keurig geknipt dienen te worden waarbinnen ieder zijn eigen inrichting verzorgde. Bij ons was dat voor mij genieten omdat mijn moeder er blij van werd. We hadden Lupines, een brem, pioenroos en tal van bloemsoorten, maar ook een mooie rode klimroos naast de voordeur. De geuren en kleuren doen in mijn herinnering mij nog veraangenamen.
De beoordelingscommissie die langs schoof knikte of schudde zijn hoofd en maakte daarmee verbaal duidelijk wat men ervan vond. Dat wij geen prijs zouden winnen was ook voor mij duidelijk. Als ik keek naar sommige andere tuinen die er echt uitsprongen in onderhoud. Trots zag ik menig buurman in zijn tuin aan de slag met een tweeledig doel. Een tuin volledig spic en span maar ook wel een duidelijk doel om de eerste prijs binnen te halen, wat mij betreft gegund. Wanneer de commissie opgeheven werd weet ik niet meer, maar het comité bestaande uit oud tuinders die bij de gemeente in dienst waren getreden schoof niet meer voorbij.
Gelukkig bleven er de gemotiveerde tuinliefhebbers die hun tuin mooi hielden en bleven er helaas ook de droeftoeters die hun tuin volledig lieten verwaarlozen. Onze tuin bleef er altijd wel netjes bij liggen en mijn vader hield deze bij. Steeds mooier werd de klimroos naast onze voordeur die jaar na jaar groeide, stampend vol met heerlijk rode rozen zat en zich omhoog klom tot aan de goot. Een mooi hoogtepunt was het nestje van de merel die onder ons badkamerraam een plek had gevonden. Geen kat zou zich daar durven manifesteren om een lekker hapje te gaan halen. We hebben jarenlang genoten van de kroost uit het nestje dat graag in onze achtertuin kwam waar ook vele geurende bomen stonden.
Gouden regen, Jasmijn, Japanse kers kleurde onder andere de tuin en gaven de vogels de ruimte om in te schuilen.
De bloementuinen van Zwijndrecht ontstonden vooral door de particulier, alhoewel bij de aanleg van de tuinen voor het raadhuis er een mooie pracht stond en later met de Japanse kers een pracht trouwlaantje ontstond. Zwijndrecht had van origine veel zaadveredelaars en tuinders die druk waren met de pracht en praal van en voor onze natuur.
Recent las ik over Vreeken's zaadhandel in Dordrecht pal aan de overzijde op de Voorstraat die overgenomen werd. Daar kwam het verhaal van de Zwijndrechtse zaadhandel ook weer boven, we kenden vroeger onder andere zaadhandels als Remeeus, Reyers, van de Ploeg en Arkenbout. Tuincentra om de tuin aan te kleden zijn weer in zwang (wij gingen vroeger ook naar Klein Aalsmeer aan de Bootjessteeg) en de gemeente zaait ondertussen veel meer wilde soorten om een diversiteit van bloemen te laten zien die door bijen en insecten bezocht kunnen worden. Het spuiten van gif zoals dat vanaf de jaren zestig wordt gedaan doen wij niet meer omdat niet alleen flora en fauna daar last van hebben maar wij als mens ook.
De tuin uit het verleden, met al zijn kruipers, torren en insecten, keert weer terug. Mijn tuin leent zich daar goed voor. De egel eet graag aan de slakken in mijn tuin maar lust ook kattenbrokjes die er niet meer te vinden zijn. Ik heb minder vogels dan vroeger en ook andere soorten. De kauwen en eksters maken mijn goot schoon terwijl ze daar insecten zoeken. Het is een andere herrie die ze maken dan het geluid van de zingende merel waar ik van geniet. De koolmees is wel aanwezig terwijl de huismus gefaciliteerd wordt door extra nestkasten. De tuin is veranderd net als de biodiversiteit maar de bloementuin is er nog wel maar in mindere mate.
Ik verlang wel naar het voorjaar waarin die bloementuinen zich weer laten zien middels de krokussen of sneeuwklokjes (van je klingelingeling) en ander uitlopend groen, naar mijn rozen diversiteit die ik heb staan. Ik hoop altijd maar dat de voorbijgangers er ook van genieten aangezien ik aan een drukke looproute woon. Want eigenlijk zie ik liever een bloementuin dan een auto tuin waar keurig onderhouden auto's staan geparkeerd. Ik maak dan maar een grapje dat een vergeten speelgoedautootje is uitgegroeid tot een volwassen model.
Ooit schreef de woningbouwvereniging mensen aan dat de tuin niet onderhouden wordt maar tegenwoordig hult men zich weer in stilzwijgen zoals ze dat in de jaren zestig ook deden en dit overlieten aan de commissie van de gemeente. Kijk vooral naar het mooie en stoor je niet aan al dat andere wat tuinen bevatten waarvan je denkt waarom moet dat zo. De lente komt eraan en ik voel de kriebels al en geniet van die leuke poster getekend door Willy Sluiter. Ik bedoel dan die van Bakker en Zoon want Willy Sluiter heeft meerdere posters gemaakt die het onderwerp zaaien heeft (elk mud koren niet geleverd aan de regering berooft 200 mensen van een pond brood) de thema’s zijn niet alleen zaaien maar kent veel leuke thema’s die het waard zijn op te zoeken.
Misschien moet ik eens aandacht aan Willy Sluiter besteden de volgende keer, want dat brengt zoveel vreugde en weet dat het leeft.
