zet een kaars voor je raam vannacht
Vanmorgen kwam ik naar huis gereden, ik fiets vrijwel alles, en terwijl er een hulpverleningsauto met sirenes en zwaailichten voorbij kwam, genoot ik van het zonlicht dat mijn boom in de voortuin verlichtte. De herfstkleuren van de bladeren lichten op in dat sprankelende zonlicht, wat mijn gevoel mij direct deed verwarmen.
Ik moest denken aan de foto met de kaars die ik was tegengekomen , waar op de hoek van de westelijke parallelweg een reclamezuil stond. De huizen op de achtergrond zijn al jaren verdwenen maar recent was ik de westelijke parallelweg weer tegengekomen naar aanleiding van een artikel over een verwarming die het niet deed en refereerde aan die huizen van die westelijke parallelweg.
Fred Boogert en zijn vrouw zaten in de kou, het probleem was simpelweg een stekker die iemand vergeten was in te pluggen, maar deze negentigers hadden al meer meegemaakt. In het artikel vertelde Fred over zijn wooncarrière. Na de Tweede Wereldoorlog was er woningnood en was het niet ongewoon dat je moest inwonen, Fred ging inwonen bij zijn schoonouders melkboer Kleinjan.
Ze waren blij toen ze hun huisje konden huren aan de westelijke parallelweg. Fred vertelde er over naar aanleiding van de kou in huis. In dat huis hadden ze kou meegemaakt. Je kon door het dakbeschot gewoon naar buiten kijken en met één kachel in huis, uiteraard kolenstook, was kou echt ook kou met ijsbloemen op de ramen.
Het was dus afzien maar als je jong bent en blij bent met een dak boven je hoofd doe je het er mee. Voor heel veel mensen was het afzien door de slechte kwaliteit van woningen, geen isolatie en slechts een kolenkachel om warm te blijven.
Fred verhuisde naar de Van Ostadestraat en kwam daar in een “luxe “ flat terecht. Hij wilde eigenlijk niet in een flat maar heeft daar heel lang gewoond met zijn gezin. De kolenstook met kolenopslag op het balkon werd vervangen door olie en later gas. Fred, die bij de marine was begonnen en na zijn marinetijd bij de Fa Verkerk ging werken, bleef al die tijd in “zijn “ flat wonen en verhuisde later naar de Afslag waar hij nog steeds woont.
Ik herinnerde mij nog goed de kou en de ijsbloemen op mijn eigen slaapkamer maar ook de kolenkachel waarvoor ik kolen ging scheppen, buiten, of voorbereidend houtjes hakte. Het was een periode waar er nog geen televisie was en waar de radio het medium was waaraan je gekluisterd zat voor een hoorspel,kinderprogramma’s of arbeidsvitaminen.
Fred werkte bij de Fa Verkerk en zette televisieantennes op het dak. Voor hele generaties ondertussen zegt dat niets meer. De telefoon die destijds mondjesmaat in huis was is nu ruimschoots ingehaald door de mobiele telefonie. Zonder televisieantenne had je destijds geen televisie ontvangst alhoewel je met een metalen kleerhanger ook de piraten tv vanaf de Noordzee kon ontvangen.
Ik herinner me ook de recente verhalen van mensen over de ijsbloemen op de ramen die ze min of meer missen maar ook de verhalen van de student op zijn kamertje die zich warmde aan een kaars. Door de recente energiecrisis zie je dat fenomeen ook ineens weer terugkomen.
De kaars op de reclamezuil doet mij aan meer herinneren en geeft net zo een warm gevoel als de zon op mijn boom. De kaars en het lichtjesfeest met lampionoptochten of de opstap richting feestdagen met kerst en oud en nieuw in aantocht. De kaars als romantisch element waarbij de nostalgie ook boven komt.
De negentigers die een heel ander leven hebben meegemaakt door het tijdsgewricht waarin ze opgroeiden met uitdrukkingen zoals bijvoorbeeld ; niet lullen maar poetsen of niet vragen maar dragen en bidden om kracht. Uitdrukkingen die nu niet veel meer gebezigd worden.
Toch liet de foto ook iets zien waarin in het heden weer iets van terug komt en dat zijn nieuwe huizen. Huizen toegespitst op een nieuwe tijd waarin de kwaliteit van wonen meer geborgd wordt dan destijds in de huizen van de westelijke parallelweg en waar de Viaductstraat weer nieuw leven in wordt geblazen.
In de zeventig jaar tussen het moment dat Fred met zijn vrouw Lijnie daar ging wonen is er veel gebeurt en verandert. Fred, die lang door ziekte getroffen is, trekt er nog graag op uit en legt graag zaken op de gevoelige plaat vast. Hij leerde fotograferen bij de marine en is dat blijven doen. Mede dankzij zijn scootmobiel trekt hij de laatste vijf jaar eropuit om in de Zwijndrechtse Waard en haar oevers mooie plaatjes te schieten. De oever met zijn leugenbankjes. Hij heeft zich ooit nog ingezet voor de overkapping van zo een leugenbankje. Lang stond er daarom een oud bushokje op het veerplein voor de ouderen. De nieuwe tijd met internet en mobiele telefonie levert tegenwoordig een ander soort leugenbankje op.
Ik droom weer even weg en denk aan de kaars en het radioprogramma van Jan van Veen Candlelight. Hij begon zijn radio carrière op de Noordzee bij Veronica. Het programma met de bekende song; zet een kaars voor je raam vannacht ( can i get there by candlelight ) zal bij menig mens de romantische gevoelens bovenbrengen. De piraten zijn allang aan land gekomen en Jan is met zijn candlelight al lang weer op internet te vinden. Net als het REM eiland van tv noordzee dat in Amsterdam ligt, wat je als locatie kan huren.
Het zonlicht op mijn boom, wat ondertussen ook over mijn toetsenbord schijnt, verwarmt mij en laat mij pijnlijke momenten vergeten en verwarmt mij zoals de kaars die diepere gevoelens van liefde, romantiek en spiritualiteit oproept. Ja, de foto van de kaars en de sinaasappel herinneren mij aan een minder gecompliceerde tijd die net zo ingewikkeld was als de tijd nu is. Het grote verschil is dat ik iedere minuut de wereld tot mijn beschikking heb. De verbeelding was vroeger de kracht en die ben ik nog steeds niet vergeten in te zetten.
De zon die speelt over de verkleurende blaadjes aan mijn boom, en ik, ik laat mijn fantasie de vrije loop. Ik verbeeld me weer dat ik genietend zit voor een snorrende kolenkachel onzeker over de toekomst maar in een liefdevol huis, tevreden met niets.
Zet een kaars voor je raam vannacht.
