Leo Meijer moest ook van school verkassen

17 augustus 2020 door Chris Moorman
Leo Meijer moest ook van school verkassen

Vaak laat ik mij leiden bij een column door een foto. Dat werkt op zich inspirerend en geeft de lezer meteen inzicht in de eigen waarneming. Zie ik ook wat de schrijver neerzet.

Nu is dat laatste heel mooi als ik soms reacties lees op Posts van social media. Er staat een verklarende tekst bij en in de reactie lees je iets heel anders. Er is naar het plaatje gekeken en niet naar de verklarende tekst.

Heb ik dat zelf ook?  Ja blijkt als ik teruglees op stukken die ik verzamelt heb. Dan is het goed om het nog eens te lezen en na te denken wat mijn reactie is en wat er echt staat.
Ik las een stukje over het onderwijs van honderdtachtig jaar geleden en betrapte mij er op dit als iets van honderd jaar geleden te lezen. Misschien was er wel niet zoveel gewijzigd in de vorm van het onderwijs  maar het scheelt nogal wat generaties.

Het prikkelde overigens wel mijn denken over onderwijs, het onderwerp daar was samenvoeging Grootte Lindt met Zwijndrecht,  omdat er duidelijk sprake was van de verschillende zuilen.
Toen ik op de basisschool zat, de lager school, was deze net nieuw gebouwd. Het mistte de charme van de rijke geschiedenis van honderd jaar of ouder. Het ademde wel de nieuwe onderwijstijd uit van het mammoet onderwijs zoals dat ingevoerd werd.
Nu is dat een prachtige tegenspraak in één zin op een plek waar van origine de wolharige mammoet heeft rondgelopen, een detail van duizenden jaren verschil, maar goed.
Het moderne onderwijs dat de school uitstraalde was feitelijk gebaseerd op het zelfde principe als honderd jaar eerder. Aap noot mies was vervangen door een  modernere versie die je heden ten dage in het Dordtse onderwijs museum terug kan zien. Schrijven leerde ik wel met de kroontjespen en klassikaal opdreunen hoorde er bij.

Nu was ik wel een dromer die graag naar buiten keek en er op los fantaseerde maar school was streng en duidelijk. Straffen als in de hoek staan of voor het bord waren nog normaal. 
De school maakte duidelijk verschil in rangen en standen. Het was duidelijk wie de arbeiders kinderen waren en wie tot de slimmere upperclass behoorde.
Bij mij in de straat ging iedereen wel naar een andere school met zijn haar eigen identiteit wat in concurrerende zin pas van toepassing was bij een avondvierdaagse of een Koninginnedag aubade.
Iedereen had zo zijn eigen plek en structuur. In de beschrijving van honderdtachtig jaar geleden was dat ook al zo. De plek die de hoofdmeester innam van zo een school was er toch wel één van status. Het inkomen daarentegen was er niet naar.
Het verschil in het onderwijs is er tegenwoordig één van systemen. Het onderwijs is niet meer van een lei of kroontjespen maar van een Chromebook of iPad.

De pandemie legde van nu maakte wel een verschil met die van honderd jaar geleden toen de Spaanse griep heerste. In het onderwijs klaagde de hoofdmeester uit dLindt dat bij onze buurgemeente Hendrik Ido Ambacht er wel adequaat werd opgetreden terwijl het gemeentebestuur van Zwijndrecht het maar liet gaan voor wat het was. De kans op besmetting met dodelijke afloop was toen heel groot, ook onder de jeugd.

Op school werden wij getest  op ziektes , deden we mee aan inenting programma s waarvan later pas bleek dat dit niet op iedere basisschool zo was.
Het verschil in rangen en standen en toekomstgericht leren was bij mij ook duidelijk. In groep acht, klas zes, werd er een scheiding gemaakt tussen het lager vervolg onderwijs en en het voor de slimmere kinderen hoger vervolgonderwijs.
De huishoudschool en lagere technisch onderwijs gekwalificeerde leerling kreeg minder les en aandacht. Het was dus redelijk zwart wit.  Eigenlijk paste dat niet bij het mammoetonderwijs dat kinderen de ruimte gaf om in een brugklasjaar te kijken waar ze goed in waren of welk niveau ze zouden volgen.

De scholen in die in Zwijndrecht beschreven werden in het artikel van honderdtachtig jaar geleden hebben lang bestaan. Ook daar heb ik veel van teruggelezen . De Morgenstond of de Kerkstraatschool zijn namen die opdoken in de oude stukken. De Julianaschool bestaat ook al lang  een plek waar Adriaan Geuze, landschapsarchitect van West 8, zijn jeugd doorbracht of de St. josephschool die ook nog bestaat. De koekoekschool, en de Rank bestaan niet meer en zo zijn er tal van scholen te noemen. Een enkel gebouw staat nog overeind of is zoals de Rank gerestaureerd en opnieuw in gebruik. Dat gaat ook met de Toorts gebeuren.

Ik haalde Adriaan Geuze aan omdat hij zich met het Veerplein bemoeide, ingehuurd door de gemeente. Het gemeentehuis stond honderd jaar geleden nog aan het Veerplein met een bewaarschool. In het stuk wordt ook daar nog aan gerefereerd. Voordat het gemeentehuis er stond vergaderde men in de herberg. Dat zijn dan de leuke details van de oude berichtgeving waarin mensen genoemd worden die in dienst waren bij de school of de gemeente en zelfs de schoonmaakster werd benoemd. Je was iemand als je in het onderwijs werkte. Je had aanzien maar moest er echt wel bijklussen om in je onderhoud te voorzien.

Rijkdom en armoede was iets wat zichtbaar of merkbaar was. Een basisinkomen zoals we dat nu hebben met een uitkering of aanvullende voorzieningen waren er nog niet.
De kerk zorgde voor haar mensen en de bedeling  werkverschaffing zorgde er voor dat er geen "ledigheid" optrad.

In mijn klas kende ik de voorbeelden van armoede hoe vreemd dat ook klinkt. Op de radio waren de zuilen ook duidelijk vertegenwoordigd en het nummer Patsy , ik zong gewoon Betsy,, kom toch bij mij leerde mij iets over de armoe.
Kaal en versleten kleding waren daar het voorbeeld in of het wonen in een krot.
Zwijndrecht maar ook Dordrecht hadden krotten met bordjes er op, onbewoonbaar verklaarde woning, maar toch werd er gewoond.  Het nummer eindigde droef met de dood in de rivier.

Wie de dijkwoningen in die periode van honderdtachtig jaar bekijkt kwam veel krotten tegen die gesloopt werden om weer herbouwd te worden. De watertoren kwam er bij vanwege de waterwet waarmee de hygiene toenam. Scholen en hygiene gingen toch ook vaak hand in hand alhoewel het lang heeft geduurd voordat we daar echte stappen in hebben gemaakt. De hoofdluis  is van alle tijden, die hebben we nog steeds niet overwonnen , dat gaat als een luis op een teerton.
Adriaan Geuze is trots op zijn school ook al heeft hij last van dyslexie. Hij heeft net als vele jonge kinderen ervaren hoe mooi het is om aan het Veerplein naar de boten te kijken en met de veerpont over te varen.

Ook Leo Meijer schrijft daarover  en is op foto s te zien op het veer en Maasplein naast de wagons van de tram.

Wie je bent deed er duidelijk wat toe in het onderwijs . De oorlog maakte dat nog pijnlijk duidelijk. Leo werd uit zijn klas gehaald en moest apart onderwijs volgen. Gelukkig waren er ook toen leerkrachten die zich inzetten voor deze mensen zoals meester Nawijn.

Meesters en juffen die voor tal van mensen opduiken in de geschiedenis van hun leven op school waarvan ik prachtige verhalen lees en waar met liefde en warmte aan teruggedacht wordt. Ik kan daarvan genieten. Zelf is mijn schoolperiode meerdere keren gebroken geweest maar herinnerde ik mij voordat ik hier aan begon te schrijven een aantal aardige mensen die mij les hebben gegeven. De bewaarschool, ULO, MULO, HBS namen die verdwenen vanwege de Mammoetwet. De schoolstrijd in die honderdtachtig jaar die onze politiek hebben gemaakt tot wat het nu was versus het huidige onderwijs. Ja dat is wel een verschil. 

Ik kan genieten van een bezoek aan het onderwijs museum. Mijn schoolperiode laat zich niet meten langs de lineaal waarmee ook wel geslagen werd. Ik heb veel geleerd buiten de vaste schoolbegeleiding en heb met veel plezier tal van opleidingen gedaan die mij gebracht hebben waar ik nu ben.

Het schrijven en publiceren ben ik gaan doen op de MTS in Dordrecht waar ik het plezier heb gekregen om daar mee aan de slag te gaan. Gemotiveerd door mijn wiskundeleraar die het enthousiasme overbracht voor dat en zijn eigen vak, waardoor ik met verve het wiskundige deel heb aangepakt. De leerkracht Nederlands die mij de liefde voor de taal heeft bijgebracht zal door anderen gehaat worden zo gaat dat nu eenmaal. 
Ja, een leerkracht die je motiveert helpt bij de ontwikkeling van de mens.  Ik heb respect voor die gedreven mens die door de tijd heen zijn werk doet met de middelen die  voor handen zijn.

Gerelateerde straten:

Over de columnist

Chris Moorman

Chris Moorman publiceert sinds 1977 artikelen, korte verhalen en columns en is sinds die tijd ook politiek actief binnen de regio Drechtsteden, hij is raadslid in Zwijndrecht. Deed opbouwwerk voor de kraakbond Zwijndrecht, de vereniging de Onderste Steen, woonconsumenten platform Drechtsteden en huurdersraad.

Als ondernemer is hij actief met zijn bedrijven fifth dimension en Lingam en actief voor de vereniging Piramiden en de geologische vereniging Geode. Ook is hij bekend van zijn eigen wierook lijn Chrisjewierook voor wereldvrede.

Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
15 mrt
Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
De bloementuinen van Zwijndrecht
17 feb
De bloementuinen van Zwijndrecht
Een echte winter hebben we niet en koud dat is het pas in Amerika
15 jan
Een echte winter hebben we niet en koud dat is het pas in Amerika
Zwijndrecht  verlicht, kom kijken en groet elkaar.
14 dec
Zwijndrecht verlicht, kom kijken en groet elkaar.
zet een kaars voor je raam vannacht
15 nov
zet een kaars voor je raam vannacht
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.