Van Viaductstraat en hervormd centrum tot mussenhotel
Soms wordt je plots herinnerd aan situaties of momenten door gebeurtenissen of nieuwsberichten. Die beleving kan je een AH erlebnis noemen of zelfs een epifanie maar ik noem het liever een herherinnering. Het laatste woord heb ik uit een stripverhaal van Philémon waarin verbeelding een belangrijke rol speelt. Nu kwam deze week meerdere keren de term mussenhotel tegen op het internet en in de kranten. Aangezien de berichtgeving zich dat allemaal in mijn omgeving afspeelt leverde dat die plotselinge beelden op uit mijn jeugd. Samen met de regen die de boel plots deed overstromen leverde dat het beeld op van de achtertuin uit mijn jeugd.
Ik ben geboren in een nieuwbouwhuis waar mijn ouders met verve de inrichting van de tuin ter hand namen. Waar de voortuin gesierd werd door rozenstruiken, rode roos en pioenroos, aangevuld met lupines en brem, werd de achtertuin gevuld met diverse bomen waaronder de Japanse kers, gouden regen en Jasmijn.
Niet alleen waren de verschillende kleuren bij bloei heel mooi, maar ook geurde het bijzonder. De roze , witte en gele bloemen vormden met de groene bladeren een mooi kleurenpalet maar zorgden ook voor een goede schuilplek van tal van vogels. Ons nieuwbouwhuis had een achtergevel in de huiskamer waar licht en lucht toegang boden. Vooral dat licht door het glas wat tot op de vloer doorliep bood een geweldige mogelijkheid om vogels te volgen in hun activiteit.
De tuin zat vol met voedsel in de vorm van regenwormen maar ook tal van kruipers in de vorm van diverse torren, spinnen en slakken. Toch werd er bij-gevoerd in de vorm van oud brood of resten van gekookte aardappelen. Op die manier was het vooral in de koude wintermaanden een geweldig gezicht om te zien hoe de vogels zich in onze tuin en bomen verzamelden op zoek of in de wacht voor eten.
Lijsters, spreeuwen,koolmezen, roodborstjes, merels en mussen vormden zo een diversiteit. Voor de Koolmees waren de strengen met pinda's of de zelfgemaakte vetbollen de lekkernij terwijl de anderen heel blij waren met het brood of andere kruimels of eventueel overgebleven appel. Mijn moeder raapte mij ooit op omdat ik zolang had liggen kijken op de koude vloer, we hadden alleen een kolenkachel dat ik zelf flink afgekoeld, moest opwarmen om te zorgen dat ik niet ziek werd.
Ik genoot van de vogels, van de hiërarchie en de brutaliteit maar ook het lef van sommige vogel soorten. In de zomer voerde ik ze als kind wel eens koekjes, geheel onschuldig, omdat ik dacht dat ze dat wel lusten en nodig hadden. Mijn moeder had daar duidelijk een andere mening over. Nu ruim vijftig jaar later kan ik nog steeds genieten van vogels in de tuin. Mijn voormalige achterburen hadden een volière waardoor ik jaren heb kunnen genieten van “herrie”van de vogels. Arie , de achterbuurman, vroeg wel eens of ik er geen last van had omdat anderen er wel eens over klaagden. Nee was mijn antwoord, denkend aan de herrie in de achtertuin van mijn jeugd, en nu nog genietend van de vogels in en rond mijn tuin.
Toch was het mij wel opgevallen hoe de samenstel van vogel groepen veranderd was en hoe sommige soorten vogels in verdrukking kwamen omdat er geen nestel ruimte meer voor ze was. De mus, die zo overdadig in mijn jeugd aanwezig was, is een soort waarvoor we nu extra ruimte inrichten omdat deze volledig in verdrukking is gekomen. De Spreeuwen die vroeger zoveel aanwezig waren in de bomen op de dijk bij de rijstmolen zie je amper meer. Wel veel meer koolmezen en roodborstjes, merels en tegenwoordig ook kraaien, eksters maar ook kanaries, halsbandparkiet en andere exoten en af en toe een losvliegende papegaai.
Wat mij prikkelde was de bouw van een hotel in een aangrenzende tuin voor mussen. Dit mussenhotel moet zorg dragen voor de vogels die tijdens de renovatie even geen plek kunnen vinden onder de pannen van de te renoveren daken. Door de Europese wetgeving moet hier op worden toegezien. Ik heb een eco-vriendelijke tuin waar vogels en andere kruipers van harte welkom zijn en was dan eerst ook verbaast om het bouwwerk te zien verrijzen. Met het verdwijnen van bomen en heggen begrijp ik maar heel goed dat dit nodig is. Onze Japanse kers was destijds een waar paradijs van en voor vogels en ik zag ook hoe de vogels in de war waren toen de Japanse kers en appelboom verdwenen bij mijn andere buurman Joop.
Nieuwe bewoners leveren nieuwe tuinen en sier en vruchten bomen zijn vrij van kapvergunning. Bij mijn buurman Arie waren de exoten zijn hobby, bij buurman Joop was het de laatste jaren een vrijplaats waar dieren zich te buiten gingen aan de appels die niet meer geoogst werden. Ik probeerde hem en de omgeving zoveel mogelijk te helpen. Ik plukte zijn appels waar appelmoes van gemaakt werd en snoeide overhangende takken die met stormen bij ons en hem aantikten om ons deelgenoot te maken van het stormachtige weer.
Nu is in beeld gebracht door een ecoloog wat er aan dieren in onze omgeving leven. De egel of de vleermuis, zwaluw en mus er wordt nu op een andere manier naar gekeken dan de periode uit mijn jeugd. Het gemopper op vogels die poepen op de was of herrie maken en mensen wakker houden die in ploegendiensten werken is verandert. Mensen houden tegenwoordig andere dieren, voederen ze via een birdswing of hangen vogelhuisjes op zoals het mussenhotel die als een voorziening verschenen is.
Vijvers moeten beschermd worden tegen de reiger die steeds vaker in onze bebouwing voorkomt en een lekkere vis graag verschalkt, overigens deed één van mijn katten die vijftien jaar lang buiten zwierven dat ook graag. De katten, verguist vanwege hun stoelgang in andermans tuin, leefden goed samen met egels en ander klein gezelschap waar ze mee opgroeiden maar vingen graag vogels maar ook muizen. De natuur in mijn omgeving is nu dus als een ecologisch landschap in beeld gebracht. Torren zie je amper meer maar slakken in tal van vormen, spinnen en andere kruipers van klein tot groot hebben zich in de bebouwde kom in een eigen leefomgeving gevestigd en vormen net als de mensen een veelkleurige maatschappij.
Met het wateroverlast van recente datum denk ik ook weer aan onze achtertuin waar ik overstromingen kan herinneren. In mijn huidige achtertuin staat deze regelmatig vol maar herinner mij nog wel de soorten slootjes zoals ze vroeger liepen. Voor de kikker en de pad is het bij mij goed verblijven ook al kan je er ook van schrikken als je plots tegenkomt op plekken waar je ze niet verwacht.
Ik geniet van de natuur maar begrijp heel goed dat mensen die net als ik in oudere gebieden wonen niet blij zijn met wateroverlast als dat ineens hun huizen instroomt. Mijn huis is op hoogte gebouwd, als het ware met de gedachte zoals dat vroeger normaal was, rekening houdend met hoog water zoals dit gebied dat al eeuwen kent. We vergeten vaak de natuur en plaatsen onszelf in een bubbel van nieuw normaal waarbij niet met verandering rekening wordt gehouden. Met alles wat er nu gebeurt worden we ons weer meer bewust van hoe we leven en waar we rekening mee moeten houden.
In de herherinnering denk ik in nostalgie terug hoe we dat in mijn prille jeugd deden. Hoe nieuwbouw uit die tijd al weer is afgebroken en hoe zaken van buitenaf een enorme inbreuk op je leven kunnen maken. De Viaductstraat of het hervormd centrum zijn verdrongen door de nieuwe infraecologie van A 16 met haar impact op beleving en gezondheid. Met de komst van een mussen hotel is er een nieuwe gedachte ontstaan die de Viaductstraat misschien kan terug brengen of een hervormd centrum zoals het mussenhotel.
In mijn voortuin staan ook de rozenstruiken die ik met de liefde verzorg. Ik geniet van de verschillende soorten en kleuren en voorbijgangers ook. Met mijn achtertuin met een krentenboom en appelboom heggen en struiken vertoeft het leven zich op tal van niveaus. De liefde voor en vanuit de natuur proef ik nog steeds en dankbaar verzorg ik die. Het voelt zoals de gedachten die mij prikkelden en boven kwamen drijven bij het schrijven van deze column.
