De Grienduil molen en boek inéén
Mijn werkplek bestaat uit vele generaties computers waarvan de twee oude PC s die het begeven hebben en die nog vol zitten met informatie. Meestal zoek ik op het internet ter controle de informatie na die ik bij elkaar heb geraapt. Door de crashes, het ineenstorten, van die PC s moest ik even onder mijn werkplek duiken en zag mijn encyclopedie weer staan. In een ver (nou ja ver) verleden was dat waar je op teruggeworpen werd.
Nu was ik dit keer al bezig in de voorbereiding om het te hebben over de molen de Grienduil door een foto uit 1880. De molen de Grienduil stond op de ringdijk eigenlijk tegenover de werf van Gispen waar het Japanse oorlogsschip de Kaiyo Maru gebouwd werd. De oevers van Dordrecht en Zwijndrecht stonden vol molens en waren op dat moment nog volop in gebruik.
Ze hadden allemaal hun eigen product waar ze in gespecialiseerd waren, de Trasmolens, de rijstmolen of zoals de Grienduil een houtzaagmolen.
De foto van 1880 deed mij terugdenken aan die oevers die nog niet zo lang verbonden waren door de spoorbrug. De eilanden, IJsselmonde is tenslotte ook een eiland, werden steeds meer verbonden door vaste oeververbindingen en het reizen door Europa middels de trein was ook al gemakkelijker geworden.
Iemand als Vincent van Gogh wandelde over de oevers van Dordrecht en Zwijndrecht kort na de periode dat de Kaiyo Maru was vertrokken. Zijn horizon bestond dan ook uit de molens de grote zeilschepen en industrie.
De rivier waarop houtvlotten kwamen aanzetten die in de verschillende houthavens terecht kwamen.De houtvlotten hadden in Zwijndrecht ook al Stoffel Muller van de Zwijndrechtse Nieuwlichters doen neerstrijken en de verwerking van het hout en de opslag ervan heeft lang plaatsgevonden op de dijk.
Daarin past het verhaal van Willem Schippers de Grienduil mooi. Het verhaal van Andries die in de houtzaagmolen werkt en die door chantage over stropen het contact verliest met zijn vader. Ook de zondagsheiliging speelt hierin een rol en uiteindelijk krijgt het een mooi einde waarin hij als een verloren zoon terugkeert uit Amsterdam.
Willem Schippers was een bedrijvige schrijver met tientallen boeken op zijn naam. Deze schrijver uit Groote Lindt haalde zijn inspiratie uit zaken die dagelijks in hem opkwamen.
Inspiratie genoeg als je kijkt naar de omgeving uit die tijd. Alleen je moet het wel schrijven en dat deed hij. Tientallen boeken van zijn er van zijn hand die hij naast zijn ambachtelijke werk als smid in de avonduren schreef. De zoon van de postbode wist dus heel goed hoe hij zijn lezer kon boeien.
De ringdijk was in Zwijndrecht de plek voor het verwerken van hout, de opslag en het drogen. Grote loodsen hebben de Ringdijk gedomineerd tot de tijd van de dijkverzwaring in het kader van de Deltaplannen.
Rond de periode van 1880 was burgemeester de Bruïne aangetreden en was de ontwikkeling van Zwijndrecht richting stoomtijdperk.
Het Thorhoofd ontstond als aanlegplaats voor de fa Smit, in de gemeenteraad vond er een discussie plaats over het Veerplein, de plannen haalden het toen niet.
Het veerplein was bijzonder levendig met flanerende mensen die de overtocht maakten of in het Witte paard verbleven. Het was een komen en gaan van rijtuigen met mensen en goederen.
Als je de foto s bekijkt van die tijd dan zie je de bedrijvigheid toenemen. De watertoren wordt gebouwd maar molen welgelegen moest het net als andere molens afleggen.
Het boek de grienduil verscheen in negentien zevenendertig terwijl Willem Schippers in negentien zeven zijn eerste boek de stroper schreef. De in achttien zesenzeventig geboren schrijver die op drieëndertig jarige leeftijd voor het eerst publiceerde heeft in Zwijndrecht wel een straat op zijn naam staan. Met een oeuvre van vijfenveertig boeken is dat welverdiend.
Het is achter in Nederhoven waar de geboren Groote Lindtenaar enigzins in eigen gebied wordt geëerd .
Bij het nazoeken van alle informatie biedt het internet veel meer informatie dan mijn encyclopedie en sneller. Mijn eerste internet computer was destijds met windows vijfennegentig . Ik mailde al en vond dat toen echt wel bijzonder. Voor mijn kinderen toen was het al heel leuk maar die zijn ondertussen vele generaties computers verder. De encyclopedie is een mooi verhaal maar ik werk ondertussen op een chromebook.
het verschil tussen het schrijven in de periode van Willem Schippers van toen is heel groot.
Je kan nu echt heel snel publiceren.
Wat ik mooi vind en waardoor ik mij wel verbonden voel met Willem Schippers is dat ik net als hem naast mijn gewone werk, ik heb vliegtuigen gebouwd, heb leren smeden en het werken met mijn handen. De foto van de Grienduil is genomen uit Dordrecht waar de Victoria en EMF fabriek stond. De EMF was een metaalfabriek voor elektromotoren in Dordrecht aan de overkant van de molen de Grienduil met er tussen nog de werf en later het terrein van de fa van Twist. Een negentigjarige die ik nog regelmatig spreek (nog steeds woonachtig in het gebied) en die daar gewerkt heeft vertelt desgevraagd over een periode waarin ook Willem Schippers actief was. Waarin toch heel veel verdween wat gemeengoed was in hun jeugd.
Deze man, zijn vrouw ontmoette hij bij de EMF, dit echtpaar moet ik zeggen verhalen over zaken die verdwenen zijn zonder een waardeoordeel. Zij vertellen wat was, niet wat ze missen. Behalve dan als ze naar een begrafenis zijn geweest van een honderdjarige.
Het geeft mij een mooi doorkijkje in tijd. Foto s vertellen het verhaal maar mensen verhalen en vertellen prachtige verhalen met vergeten anekdotes. Deze week hielp ik bij het opzoeken van informatie over de geschiedenis van de step voor een leerling van de Statenschool. Ik vertelde over de negentigjarige die op de step naar school ging vanaf zijn huis op de Dokweg waar hij geboren was. Dat huis werd gesloopt voor de aanleg van de tunnel. Van die plek reed de jongeling destijds op de step naar de binnenstad. Naar de hofstraat waar nog steeds de Statenschool staat en bekend is uit films als Kruimeltje en Pietje Bel. Nu stunten de kinderen met hun stuntstep onder de spoorbrug. Een compleet nieuwe generatie die vele generaties verschillen met de negentigjarige. Wat mooi is dat ze elkaar ontmoeten en dat hij de kinderen , uit de straat waar het echtpaar woont, zijn oude ipad aanbiedt omdat hij ondertussen een nieuwe heeft en gewoon op zijn bed via de Ipad tv kijkt.
Dan sta ik gewoon te genieten en loop naar de oever van de rivier naar het gedenkmonument van de Kaiyo Maru en kijk naar de overzijde van de Zwijndrechtse oever waar nu zo een vijftien jaar de woningbouw de oude sfeer van weleer, de houtverwerking, heeft vervangen, ook de rijstmolen, de euryza, wordt nu bebouwd, de discussie Veerplein die in 1880 ook plaatsvond is opnieuw afgerond. Ik kijk als het kunstwerk naast het gedenkteken naar de horizon en bedenk dat het genieten met de kennis die ik heb verworven een groot goed is en dat de inspiratie van het schrijven daar nog steeds te vinden is.
Er staat nog genoeg te veranderen in Zwijndrecht, laat ik maar mooie verhalen gaan schrijven. Ondertussen heb ik genoeg informatie en inspiratie.
