De krant brengt de leugen in het land
Vroeger toen ik nog met een typmachine schreef, nee ik heb echt met een kroontjespen leren schrijven, moest je veel meer nadenken en tien vingers blind typen als je iets wilde opschieten. Een correctietoets was echt iets moderns om nog maar te zwijgen van een elektrische typemachine.
Ik leerde typen in de Vonkenberg bij het instituut Scheidegger, een gerenommeerd bedrijf waar je eventueel je nieuwe typmachine kon kopen. Het was een flinke uitdaging omdat je daadwerkelijk blind ging typen. Het stond wel stoer en ook een beetje raar met zo een grote koffer over straat waar je dan in de Stoop van Zwijndrechtstraat veel gelijke dragers aantrof. Het had wel iets gezelligs maar het doel was wel een diploma halen. (Ik kende de straat al goed want ik had er een vriendinnetje wonen en schreef in die tijd vooral gedichten.)
Nu was het blind typen niet iets met een blinddoek maar met afgedekte kleurige noppen. Je moest dan ook wel snelheid maken wilde je foutloos de minimale honderd slagen halen. Vele middagen trok ik zo naar die Vonkenberg en eigenlijk werd je er wel simpel van want de typemachine werd elders niet gebruikt. Uiteindelijk maakten we het zo gezellig mogelijk en deden examen met allen die overgebleven waren.
Met een positief resultaat van honderdnegentien aanslagen per minuut( welke terrorist doet mij dat na) had ik plots weer de middagen vrij. De Vonkenberg had ondertussen geen geheimen meer voor mij en was dan ook goed om mijn aandacht weer eens op iets anders te richten.
Nee nu nog eens steno gaan leren was voor geen optie, ik voelde mij echt niet aangetrokken tot het secretariaatsvak en had met mijn typevaardigheid echt iets anders voor ogen. Nu gaat u natuurlijk het aantal aanslagen tellen die ik heb moeten maken voor dit stuk en rekent u daarmee uit hoe snel ik dit geschreven heb. Maar helaas het creatieve proces gaat langzamer dan het foutloos overtypen van een tekst. En eerlijk gezegd vond ik overtypen echt saai.
Nu was dit allemaal aan de vooravond van de elektrische typemachine en de computer het echte handwerk dus. Die vaardigheid was best wel handig want veel mensen begonnen thuis al aan de aanschaf van een typemachine maar dan nog kunnen bedienen. Ik stapte zo in en typte weg. Het voordeel was dat ik zo maar een tekst kon produceren maar stap twee hoe reproduceer je dat.
Het was de tijd van de stencilmachines die uitkomst bracht. Niet mooi maar wel handig. In het Toplicht konden we daarvoor wel terecht. Alleen moest het wel binnen hun kaders blijven. Grappig genoeg gingen alle ontwikkelingen snel en kwam de kopieermachine en werd het drukken ook steeds goedkoper. Natuurlijk waren er tal van drukkerijen zoals het Witte Paard maar daar zaten zoveel meerkosten aan vast dat je je afvroeg wat is het doel van het drukwerk en weegt dat op tegen de kosten.
Want een buurtfeestje kon je wel op stencils doen terwijl een oproep gemeentebreed beter gedrukt kon worden. Of je probeerde het met een persbericht of een ingezonden brief want tenslotte werden er veel lokale krantjes gedrukt, het zuiden (2 keer per week) Hier Zwijndrecht en de Kombinatie en dan nog de dagbladen De Dordtenaar, het Vrije Volk en het Rotterdams Nieuws.
Het was wel belangrijk om een goede relatie te hebben met de pers. De zuilen van de politiek waren wel erg dominant aanwezig. Nieuws mocht de adverteerders niet afschrikken en ook de gemeente was wel een factor om rekening mee te houden. Dus dat was wel een dingetje zoals mensen dat tegenwoordig uitdrukken. De Dordtenaar en Hier Zwijndrecht waren politiek correct het vrije Volk was een Rode krant en kende daarmee de eigen toon en het Rotterdams Nieuwsblad was vooral op Rotterdam geörienteerd.
Het leuke is dan ook zoals ik de laatste tijd weer oude kranten tegenkom is de toon die aangeslagen werd. Het is best wel gek om sommige stukken terug te lezen waarbij je denkt wat is nou de inhoud, er staat toch niks maar gelukkig heb dat ook nog wel bij huidige stukken. In Zwijndrecht zwaaide Rien Jille de scepter en had dan ook de taak om de jonge honden als Kees Thies en Els Kamsteeg in het gareel te houden.
Schreven de jonge honden iets scherp voor de gemeente mocht hij komen opdraven en het gemeentebestuur. Het Vrije Volk was aanspreekbaar maar reageerde meestal niet of bestede er extra aandacht aan in een artikel. Gaandeweg de tijd dat de elektrische typemachines gemeengoed werden en de kopieermachines beter werden er meerdere uitgaven gedaan. Vlugschriften die meestal maar een beperkte oplage hadden gericht op de eigen doelgroep.
De lokale sufferdjes gingen ook steeds meer politiek schrijven en dat leverde leuke taferelen op. De ene krant kraakte iemand af en de andere hemelde die weer op. Soms werden mensen of groepen genegeerd en dan vooral met drie kranten kon het dan zijn dat er altijd één was die publiceerde. Hier Zwijndrecht raakte de gemeente als klant kwijt en ging ook kritischer schrijven.
Met de fusie tussen Rotterdams Nieuwsblad en het Vrije Volk ontstond het Rotterdams dagblad en ontstond er een regio dagblad dat de concurrentie met de Dordtenaar aankon. Aangezien de ontwikkeling naar het computertijdperk verder zorgde voor een druk op de gedrukte pers kregen we de volgende fusie en zie je nu in de ontwikkeling dat iedereen op zijn mobiel het nieuws zit te lezen. Journalisten schrijven het nieuws wat daarna bijna direct te lezen .
Maar waar vroeger via de redactie iets gepubliceerd moest zien te krijgen kan iedereen nu op heel veel verschillende sites publiceren. Typen hoef je ook niet te kunnen want je kan ook vloggen of gewoon video s maken, facebook gebruiken, foto s posten op instagram. Hoe snel gaat de tijd? Niet sneller dan anders , gewoon 24/7 alleen wil iedereen ook 24/7 op de hoogte zijn .
Fake news roept een president en dan vraag je je af wat of wie er nep is. Het belangrijkste is dat je leert zelfstandig te denken, feiten te controleren en dan pas iets te roepen of schrijven. Maar ja nuances worden niet gelezen als dokter romannetjes en dat lezen we toch het liefst. Ik typ nog net zo gezellig als vroeger, denk aan de man Stoop van Zwijndrecht en zijn betekenis maar dat een andere keer.
Ik neus nog steeds door de oude artikelen en publicaties en lees dan over boterletters achter het zwembad, de eerste transformatie van de Hoge Devel. Nu is er dan de zoveelste keer dat het zwembad op de agenda staat van de gemeenteraad. De boterletters waren gebakken in de letters: zwembad (zag er smakelijk uit ) maar de woordspeling was aardig. Dat is tegenwoordig met het typen op telefoon en ipad ook wel eens leuk wie niet oplet schrijft iets anders dan de bedoeling.
Woordspelingen in de pers kunnen veel doen maar ook al is de uitdrukking :”de krant brengt de leugen in het land” de beïnvloeding van de pers heeft ook tussen Zwijndrecht en HIAmbacht een wig gedreven in het zwembad dossier. Maar daar zijn politici zelf verantwoordelijk voor. Tevens is het gebeurt dat uitspraken van een raadslid uit Zwijndrecht de aanleiding was voor een bespreking in de gemeenteraad van HIAmbacht en dat allemaal door het geschreven woord.
Wat er ook gedrukt staat heeft iemand getypt, altijd feiten controleren, zelf denken of het advies aan politici ; spreek elkaar (aan) dat scheelt de helft van de ergernis. Maar het blijft ook wel een beetje humor hoe de krant kan regeren. Als is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaald hem wel. Ik lees nog steeds graag een papieren krant in de ochtend maar lees de rest van de dag digitale media omdat ik die altijd bij me heb. Soms lees ik de berichtten zoals Herman Finkers ze zou lezen en dat brengt dan weer een lach op het gezicht.
