Koninginnedag

Er zijn veel onderwerpen aan te snijden maar wat actueler dan de Oranjevereniging. Hoezo? Vanwege de troonswisseling natuurlijk.
De Oranjevereniging is iets wat van origine -althans de laatste tweehonderd jaar- iets is wat de bevolking bindt of verdeeld. Een republikein zal niet direct deel nemen aan een Oranjevereniging.

Dat zegt natuurlijk niets over de Oranjefeesten want daar neemt vrijwel iedereen aan deel of ze organiseren een eigen feestje.
Sinds het huis van Oranje is er ook een Oranjevereniging en per plaats zijn die divers georganiseerd dacht ik maar dat steekt toch iets anders in elkaar

Voor veel mensen is tegenwoordig Koninginnedag  een volksfeest. De vrijmarkten zijn daar het mooiste voorbeeld van. Toch zijn dat pas van de laatste tiental jaren dat deze overal ingeburgerd raken.
Koninginnedag was vooral een traditioneel feest met de aubade  met een strak georganiseerd feest waarin binnen de kaders  van het organiserend comité iets toegestaan was.

Bij het zoeken van historische dat bleek al gauw dat er in de leeftijd van de diverse organisaties binnen Nederland nogal wat leeftijdsverschil is. Van origine werden feesten vooral gevierd op insteek van de notabelen zo bleek. Ik kwam honderdjarige organisaties tegen maar ook veel jongere zoals dat in Zwijndrecht en Heerjansdam ook het geval is. Zwijndrecht doet het al zo een vijfendertig jaar terwijl Heerjansdam al over de vijfenzeventig heen is.

Ik kende de geschiedenis van de feesten veel meer van de verhalen over de Oranjepoorten die iedere wijk sierde. Versierde straten binnen de buurten die je dus binnenging via een Oranjepoort.
Het verbaasde mij toch wel want zo dacht ik nadat het huis van Oranje haar intrede had gedaan  -zo een 200 jaar geleden- organiseert men wel zoiets als een vereniging. Een soort supportersclub maar nee dus.

Ik ging daar vanuit vanwege de vlag en de wimpel vooral omdat tegenwoordig iedere gek bij een sport wel iets raars doet om op te vallen en daarbij gebruik maakt van Oranje of en het roodwitblauw.
Dat beek wel uit de geschiedenis waar het een comiteetje per gebeurtenis was.
Het volksfeest werd dus per plaats blijkbaar anders beleefd.

In Dordrecht werd men in het verre verleden nog opgesloten als men Oranje boven zong zo blijkt uit de geschiedenis.
Vanuit de basisschool moesten wij altijd naar de aubade en werden we met alle scholen tezamen gedreven op het Raadhuisplein om daar de burgemeester en zijn aanhang toe te zingen.
Daarna was er nog gewoon school wat bestond uit een puzzelrit en wat andere onduidelijke zaken.
De gekleurde lampen langs de vijvers en de lampionoptocht vond ik wel leuk. Ook kan ik mij de taptoe s op het Wagenveld nog wel herinneren.

Juist de optredens van de muziekkorpsen op Koninginnedag zijn kenmerkend voor het Zwijndrechtse. Het Geklank des Konings kent daar een goede geschiedenis in . In 1927 laat hun historie weten liep men al in optocht door de straten van het Julianadorp. Het Geklank was vooral georganiseerd door de Gereformeerde Jongens Vereniging. Het waren dus blijkbaar veelal de kerken die zich bezig hielden met de organisatie van  de festiviteiten.
Het versieren van de straten en huizen was dus iets wat hier pas in veel later datum begon en vooral na de tweede wereldoorlog een vlucht nam. Begrijpelijk als je ziet dat de straten met Koninklijke namen een nieuwe benaming kregen ingegeven en opgelegd door de Duitse bezetter.

Oranje krijgt zo door de tijd heen een andere klankkleur en daarbij ook de festiviteiten.
Liedjes die we zingen over de zilvervloot bijvoorbeeld komen uit de tijd van de VOC die voorafgaand van het aantreden van het huidige koningshuis verdween.

De Oranje vrijstaat die in Zuid Afrika ontstond opgericht door Nederlandse kolonisten boeren en in de jaren zeventig waren het de kabouters die opnieuw de Oranje vrijstaat uitriepen in Nederland. Zij richten een schaduwregering op en richten zich op consumentisme hergebruik van goederen en diverse milieuaspecten. Vooral het hergebruik past goed bij de vrijmarkten zoals die in Nederland en ondertussen ook in Zwijndrecht plaatsvinden.

Ik weet nog wel de periode dat de kabouters er waren want je had ook e nozems  gehad die voorafgaand aan de hippie periode maar ook tijdens domineerden.
Het Oranjebal zoals dat er heel lang was werd vaak door dit soort type mensen verstoord of eindigde in het Zwijndrechtse vaak in vechtpartijen.

Er is dan ook de anekdote over burgemeester de Bruine die op het koninginnefeest , toen nog 31 augustus, een dronken man zelf opbracht en in de cel plaatste.
Het was dezelfde burgemeester die veel initiatieven nam ter ontwikkeling van Zwijndrecht waaronder de stichting van de wijk Julianadorp in 1920.

Het Julianadorp kende met zijn Oranjeplein een bijzonder plekje namelijk een eigen muziektent waar het Geklank des Konings wel eens een optreden verzorgde.
Ook de wijk Meerdervoort had een eigen muziektent maar al deze podia zijn reeds lang verdwenen.
Koninginnedag is sinds prinses Juliana koningin werd gevierd op haar verjaardag 30 april en voortgezet door Koningin Beatrix.

Een vast onderdeel in het verleden was het defilé op Paleis Soestdijjk. Waar het hele land langs kwam om de jarige Koningin te fêteren.
Het Zwijndrechtse tintje aan dit geheel was Dick Passchier die als vaste commentator het hele spektakel aan elkaar praatte. Hij had ook zijn eigen winkel met allerlei Oriënt spullen aan het Frits Vogelplein,. Dick woont tegenwoordig in Engwierum.

Koninginnedag kan je dit jaar voor het laatst vieren al zitten alle Oranje-verenigingen met het handen in het haar omdat de hele dag in het teken staat van de abdicatie en de verdere gang van zaken in de nieuwe kerk te Amsterdam.

Bij de laatste troon wisseling was er een thema Oranje Franje Beu en hingen er posters in Zwijndrecht en op het gemeentehuis met deze tekst. De posters die op het gemeentehuis geplakt waren werden s-morgens in alle vroegte verwijderd.
Wat het dit keer gaat worden of dat er zelfs maar sprake is van verzet tegen de abdicatie is niet duidelijk.

Andre van Duin heeft het aardigste opgepakt met zijn Oranje boven, leve de koning en Maxima