Zwijndrechtse rampen zijn gelukkig klein

06 februari 2011 door Willem Schneider

Zwijndrecht is eigenlijk altijd grote rampen bespaard gebleven. Maar ja dat is relatief want wat is een grote ramp. In 1953 met de watersnoodramp bleef de dijk gespaard. De watersnoodramp was voor Nederland een echte ramp. De dijk liep wel over en het water stroomde wel over de Bruinelaan en andere straten maar de ramp zoals die in Zeeland vorm kreeg ging aan Zwijndrecht voorbij.

Geen slachtoffers door een verdrinkingsdood. Een ramp kenmerkt zich vaak door een persoonlijk getroffen worden. Toch is zo een definitie dan wel weer op zijn plaats bij een familiedrama en die zijn er in Zwijndrecht toch wel veel geweest. Het recentelijke familiedrama in Nederhoven herinneren velen zich beslist maar dat was helaas niet het eerste familiedrama want al een aantal jaar eerder was er een moordpartij aan de laan van Nederhoven en daarvoor de moord op een bankdirecteur tijdens een gijzelingsactie.


Toch is de definitie ramp hier meer bedoeld als er een van het risico wat we lopen door een ongeluk in een bedrijf of op een bedrijventerrein. Moerdijk is daar een mooi voorbeeld van en dan zie je wat een ramp maar vooral het optreden hiertegen  gedurende de ramp bepalend voor het dfeit of er slachtoffers vallen. Na Moerdijk hadden we de brand op Kijfhoek waar twee wagens in de brand stonden. In Moerdijk was het raar dat alle hulpverleners zonder de juiste beschermende maskers op liepen. In Dordrecht werd er een duidelijke waarschuwing afgegeven en werd zelfs de operatie kamers van het Albert Schweizer ziekenhuis gesloten. Het was verbazingwekkend om te zien hoe dat allemaal verliep.


In Zwijndrecht is men zich al heel lang bewust van de risico s van alle bedrijven die binnen de gemeentegrens liggen. De post Seveso bedrijven op de dijk bijvoorbeeld die in een keer half Zwijndrecht kunnen uitroeien of het rangeerterrein Kijfhoek. Al tientallen jaren besteed Zwijndrecht veel geld aan de opbouw van de Brandweer om het hoofd te kunnen bieden aan de verschillende type branden. Dat laatste heeft nu wel zijn vruchten afgeworpen want het is aan het optreden van de brandweer te danken dat er een echte ramp zich voltrok. Onvoorstelbaar om te zien hoe het personeel van het rangeerterrein als eerste weggerend.

Onze brandweer deed dat niet en ook het college pakte door. In het verleden was dat wel eens anders geweest. Tijdens oefeningen in de jaren tachtig mocht iik meekijken en zagen wij als observerende  toeschouwers hoe langzaam maar zeker zich een echte ramp voltrok. De samenwerking tussen de gemeenten destijds binnen de regio was er niet en dus constateerden wij dat er binnen het gesimuleerde probleem de medewerkers van een bedrijf in H I Ambacht waren overleden. Het was dus beslist leerzaam en leidde alleen maar tot de versterking van de brandweer geleid.

En niet alleen de versterking maar ook de samenwerking binnen de regio waarbij men, de bestuurders, zich steeds bewuster van de risico s werden. Niet alleen de risico s leidde tot een versterking van de veiligheid maar ook het feit dat er steeds minder gebouwd mocht worden langs het spoor en dat betekende geen opbrengsten van geld uit de verkoop van grond.

Het spoor loopt al sinds 1850 door Zwijndrecht en trekt als een rechte lijn en ruimtelijk litteken in de bebouwing van Zwijndrecht. Langs dat litteken zijn er diverse stations geweest. Er is door Piet Verhagen zelfs een station bedacht ter hoogte van de begraafplaats aan de Jeroen Boschlaan, toen nog Lindelaan. Er is zelfs een station geweest ter hoogte van Bakestein aan het begin van het rangeerterrein Kijfhoek. Tot de jaren zeventig woonde daar nog een aantal families.

Op die plek ligt nog een pracht van een steenblok dat overgebleven is van een andere ramp die Zwijndrecht in de begin jaren zeventig trof. De Pietermantunnel bestond nog niet dus wie het spoor wilde passeren moest over de spoorwegovergang met de bekende spoorbomen. Zwijndrecht had nog boerderijen in het gebied en Kijfhoek bestond alleen als buurtschap. Je kon de treinen daar als het ware nog gewoon aanraken en omgekeerd.

Dat laatste gebeurde bijna toen een bijzonder lange goederentrein met open wagens gevuld met grote steenblokken ontspoorde en het spoor versperde. Deze steenblokken zijn nooit allemaal weggehaald en zoals ik aangaf ligt er nog een ter hoogte van de locatie van het oude station. Er ligt er ook een bij winkelcentrum walburg op het fietspad ter hoogte van de achterzijde  richting Hema. Dit om te voorkomen dat vrachtwagens daar over de stoep en fietspad rijden.
 

De Zwijndrechtse rampen voltrekken zich meestal met een klein aantal slachtoffers hoe verevelend dat ook is maar we hebben als inwoners wel telkens geluk.
Dat geluk is binnen de kansberekening te benoemen en te berekenen. Maar in de kansberekening was de kans op een aanvaring van een schip tegen de kade bij Westkeethaven, een echte ruimtelijk ordening ramp, heel erg klein. Toch was kort na aanleg van die kade er een aanvaring door een schip met die kade. Dat toont maar eens te meer dat kansbereking mooi is maar dat de kans om het mee te maken groot is. Net zo groot als het winnen op de hoofdprijs in een lotterij maar je zal hem maar winnen.


Zwijndrechtse rampen zijn dus klein maar de kansen op een ramp zijn redelijk groot. Het bestuur heeft nu laten zien en vooral de brandweer dat ze nu in tegenstelling tot zo een tien jaar geleden heel goed in staat zijn om alle communicatie met de buren binnen onze regio maar ook binnen de provincie zo georganiseerd te hebben dat ze adequaat de ramp hebben kunnen afwenden.
Waar in het verleden de directeur gemeentewerken de hoofd van het brandweer was met alleen maar vrijwilligers hebben we nu een sterk georganiseerd beroeps team met een goed getrainde brandweercommandant.

Zij doen het werk voor een bedrijf als Keyrail dat geen eigen verantwoordelijkheid neemt maar wel de gemeente dwingt om een Discotheek te sluiten. Door hun niet optreden net als na het ongeluk met de goederentrein met stenen moeten ze nu wel snel actie ondernemen om te zorgen dat een brand en informatie over de inhoud van wagens beschikbaar komt. Waar een bijna ramp al niet toe kan leiden.  Familiedrama s kan je zelden voorkomen maar ook toen heeft Zwijndrecht wel laten zien dat men kan organiseren.

We wachten de toekomst maar af. Na het stenenongeluk kwam de Pietermantunnel misschien komt nu de gewenste goederen tunnel onder de Maas en door stedelijk gebied een mooie naam kan dan zijn de Kijfhoektunnel.
 

Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.