Wethouders en andere regenten

02 juni 2010 door Willem Schneider

Het is opmerkelijk in deze tijd hoe mensen geprikkeld raken door opmerkingen. Het woord regent blijft bij mensen hangen en is een inspiratiebron om te blijven noemen in artikelen of columns. Mijn collega Willem Schneider uit H I Ambacht is daar kampioen in. In zijn laatste bijdrage op Ambacht.net over de Drechtraad vroeg hij zich af wat ik er van vond. Mijn mening is echter ondergeschikt aan wat ik er vanuit wetenschappelijk, sociologisch of zelfs astrologisch van vindt, op dat laatste ga ik dit keer niet in.

Het begrip regent heb ik al regelmatig belicht. In het artikel over de Drechtraad ging het vooral over de rol van de burgemeesters in het Dagelijks bestuur van de Drechtsteden. In Zwijndrecht was de afvaardiging naar de Drechtraad al meegenomen door de formateurs en besproken door de raad. Burgemeester Scholten werd gezien als een goede vertegenwoordiger ook al kan hij zich regentesk opstellen. In de voorbereiding van de Drechtraad heb ik zelf nog een aantal mensen uit andere plaatsen er op gewezen dat zij als gemneenteraad altijd de macht hebben om hun vertegenwoordiger, regentesk of slecht functionerend, terug kunnen roepen en ontheffen van zijn of haar taak. Wie naar de Drechtstedengemeenten kijkt en daar inzicht in heeft kan zien dat er per plaats een bepaalde structuur is. In de ene plaats is gewoon de burgemeester nog de baas terwijl op andere plaatsen dat nadrukelijk het college is. In Zwijndrecht is dat echter niet zo. De gemeenteraad weet tegenwoordig goed de macht aan zichzelf te houden voor zover dat binnen haar taken past. Dat is natuurlijk wel anders geweest.

Wie in de historie duikt kan daar voorbeelden van vinden waarbij de burgemeester en een enkele wethouder in staat was de macht aan zich te trekken. Het is maar hoe ver je terug gaat in de tijd. De burgemeester van Dordrecht van Beveren woonde op Develstein en als je vanuit die tijd gaat kijken dan zie je wie het wanneer voor het zeggen had. Daarover heb ik in eerdere columns al voldoende over uitgewijd. Het fenomeen wat zich nu voordoet is alleraardigst. Bij de vorming van een nieuw college in Zwijndrecht zijn voor het eerst de van origine regenteske partijen buitenspel komen te staan door de verkiezingsuitslag en men sprak zelf over het verwerken van hun verlies als een rouwproces.

Voor het eerst kwam een lokalo in beeld als wethouder. Deze wethouder, nota bene wonend in de enclave Heerjansdam, had een paardenstal waarbij het dak overstak op het perceel en een paddock, paardenren, die illegaal was. Voor de paardenstal werd heel snel vergunning verleend en dat stuitte nogal menigeen tegen de borst. Een tegenvaller voor de lokaloos maar, het dossier van de wethouder was op orde en de zaken kwamen naar buiten omdat het ambetlijk apparaat wakker was geworden. Heel mooi waren de opmerkingen van de partijen, geen goed woord had men er voor over. Toch werd de wethouder geinstalleerd. Vooral de opmerkingen die gemaakt werden door een buitenspel gezette regentenpartij waren prachtig te noemen. Op het moment dat zij zelf een wethouder met een periode achter zich waarin hij 15 miljoen voor de gemeente verloren had was dit een goede man.

Regentesk is dus een ruim begrip. Het is het voorbeeld waarin burgemeester de Bruine een stuk grond kocht voor de watertoren en dit doorverkocht aan de gemeente waarbij wethouder Vliegenthart er beter van werd vanwege het verlies aan windrecht is iets waar regenten bezig zijn, voor het nut van het algemeen of voorzichzelf. Toch staat in de analen van de gemeente dat deze bestuurderen het goed gedaan hebben. Zij dachten eigenlijk al in termen van de Zwijndrechtse waard want leverden ook water aan H I Ambacht en Oostendam.

Het is dus vooral de stijl waarin een wethouder of burgemeester bestuurd of de macht heeft waarbij regentesk als begrip gehanteerd kan worden. Het begrip regentesk zit vooral tussen de oren van mensen en politici, de klacht in de Drechtraad betrof vooral voorzitter Brok.. De politici die niet kunnen omgaan met hun eigen macht en kracht klagen steen en been over het college van B & W in plaats van zelf aan de slag te gaan en slim te handelen. Het zijn vaak de schreeuwers die de aandacht trekken.

Toch zie je in de geschiedenis veel wethouders ( oud regenten) voorbij komen maar vraag aan de mensen noem er eens een paar dan houdt het snel op, zeker als je dan nog naar hun daden vraagt. Zelf ken ik een aantal namen en hun daden. Namen als de Man, van Namen, Los, Nellen,Veenstra, Lootsma, Abee, Westerman, Merkus, Vogelaar,  van de Hoek, Dost van Steekelnburg of Vliegenthart haal ik zonder meer boven. Een ieder is wel te typeren en behoort tot zijn eigen tijdperk. Uit deze lijst springen een paar mensen naar voren. Wethouder Wim Los heeft maar kort zijn werk gedaan, het was niet zijn ding. Hij was liever fractievoorzitter en wist vanuit die positie veel meer de macht aan zich te trekken. Bestuurlijke nuliteiten noemt Burgemeester Scholten de wethouders wel want ze zijn slechts uitvoerders. Wim los voelde dat dus waarschijnlijk aan alhoewel hij na zijn politiek loopbaan van 25 jaar nog even directeur wonen bouwen is geweest in Zwijndrecht en ook kort raadsgriffier.

Een opvallender mens is Bob Veenstra. Hij stopte als wethouder omdat hij zich niet meer kon verenigen met beleid en de inhoud van zijn leven. Hij is predikant geworden en heeft op die manier veel meer goeds kunnen doen dan in het politieke vak van wethouder. Wat mij betreft is hij een gerespecteerd mens die zijn principes trouw bleef maar hij heeft met zijn vele publicaties daar ook vorm aan gegeven. Hij is wat mij betreft eerder mens dan regent. In de periode van Veenstra en Los was het onlogisch dat er constructief samnegewerkt zou worden met verliesende partijen of kleine fracties. Die kentering is vooral van de laatste jaren. De arogantie van de macht , waar regenten goed in zijn, is daarmee tannend. Toch zit het gevaar telkens weer in de nieuwe generatie. Zit je er voor jezelf of voor de mensen die je gekozen hebben, oftewel voor het algemen belang of het dogma wat veel oude partijen nog steeds hebben.

Zwijndrecht heeft in het vorige college veel Katholieke wethouders gehad dat was al een grote verandering. Twee van de PvdA en een van het CDA dat was al opvallend mede omdat de laatstgenoemde Peter van Steekelnburg  er een van buiten de gemeente was. Nu is dat iets minder. De VVD wethouder en zijn PvdA collega zijn Katholiek terwijl de wethouder van buitenaf nu van SGP huize is en uit Dordrecht komt. Dat past eigenlijk mooi in het plaatje van de oud regenten. In het verleden in de de tijd van de Dordtse synode moest men voor de cathechisatie een dominee uit Dordrecht laten komen. Renee van den Berg raadslid voor de SGP heeft daar een mooi boek over geschreven. En dat past mooi bij het dossier Volgerlanden wat wethouder Kamsteeg in zijn portefeuille heeft. De volgzame CuSGPers kunnen daar dan misschien opnieuw onderwezen worden. Natuurlijk kennen wij hen als kritische sprekers maar zelden als revolutionairen maar toch, het zijn wel de partijen met het meest trouwe stemmerspubliek.

Natuurlijk kan ik dan weer verwijzen naar de doleantie waar ik ook al eerder over geschreven heb. Hoe dan ook gemeenteraden kunnen heel veel leren uit de historie maar vaak het meeste uit hun eigen geschiedenis. Vaak is het veel geschreeuw en weinig wol. Ik vindt dat raadsleden eens hun handen uit de mouwen zouden moeten steken en constructief gaan werken aan de opbouw van de leefbare samenleving, productief, creatief en minder geldverspillend want daar zijn regentesk denkende mensen het beste in leert de geschiedenis terugkijkend op de Zwijndrechtse situatie. Een waardeoordel voor mijn buren spreek ik niet uit dat laat ik aan mijn Ambachtse collega om over zijn eigen gemeente te doen.
 

Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.